روايتي براي تمبك مجموعه نوشته هاي شاهين مهاجري است كه در طول چندين سال كنكاش گردآمده اند
تمام اين مطالب پيرامون تمبك و موضوعات مرتبط مانند سازشناسي - تاريخچه - آكوستيك و تمبك نويسي مي باشند
حدسياتي درباره قدمت و منشاء تمبك
جايگاه تمبك در رده بندي سازها
نوازندگان تمبک دراواخر عصر قاجار 2 3
تصاويري از تمبك نوازان دوره قاجاري
آكوستيك (Acoustic) چيست؟
نكاتي از آكوستيك تمبك
تجربياتي درآكوستيك تمبك
وزن خواني يادياري و كاربرد آن در موسيقي
تمبك نوازي به عنوان فرايند موسيقايي
لينكهاي مفيد به زبان انگليسي
من ، شاهين مهاجري ، متولد 1350 درشهر تهران ، فارغ التحصيل رشته زمين شناسي از دانشگاه تهران ميباشم . ورودم به عالم موسيقي در سال 1369 رخ داد.براي شروع ، مدت زماني را به شاگردي استاد فقيد ، ناصر فرهنگ فر جهت آشنايي با نوازندگي تمبك بر اساس كتاب شادروان استاد حسين تهراني گذراندم. اگرچه در اين مدت كوتاه مسقيما شيوه استاد را از ايشان نياموختم ، اما به جهت همسايگي و به گوش رسيدن صداي ساز او و فرزندش، ساختار ذهنيم شكل گرفته و به برداشت خاصي از نوازندگي اين ساز دست يافتم.شيوه نوازندگي ايشان احساس موسيقايي مرا شكل داد. در واقع بايد بگويم ، هرچه دارم بر پي سنگي از تفكرات فرهنگفر مآبانه شكل گرفته است.
با اينحال و با طي زمان من مسير خود را يافتم . چند سال بعد ، فكر ي از ذهنم گذشت . به دليل آنكه به توصيه مرحوم استاد سه تاري بدست گرفته بودم و پيش خود مي نواختم و در ذهنم ملودي پردازي مي كردم ، به اين فكر افتادم كه سه تار را با تمبك هم كوك نمايم. اين كار را كردم ودر اين بين مسئله ديگري به ذهنم رسيد. با تغييرصداي تمبك به هنگام اجراي تكنيكهاي گرفته چگونه بايد برخورد كرد ؟
با توجه به پرده بندي دسته ساز و همكوكي تمبك وسه تار ، تمبك خود را نيز پرده نشان كردم!!!!
جايگاه تعدادي از فواصل و پرده هاي دسته سه تار را بر روي پوست تمبك مشخص كرده و تست نمودم. جالب بود اما بايد دليل آن را
مي فهميدم.
در جايي در مورد تنبك كوكي خواندم ، دنبال طراحش ، استاد قنبري گشتم .
او را يافتم و آقاي فريدون حلمي را معرفي نمود . به نزد اين سازنده مدل هاي جديد تنبك كوكي رفتم . بسياركمكم كرد و تعداد زيادي تنبك از او امانت گرفتم. صدايشان را با گوش و تيونر آزمودم ، اصوات فرعي درون صدارا حدس زدم و در ذهن خود تصوري از ساختار دروني اصوات تكنيكهاي مختلف پروراندم. فيزيك صوت يا همان آكوستيك را مطالعه كردم. چه اوقاتي را كه در كتابخانه دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران و گروه فيزيك دانشگاه تهران صرف نكردم.
در همين زمان براي مشاهده ساختار موج صداي تمبك مانند يك تشنه لب در بيابان به دنبال اسيلوسكوپ مي گشتم!! در گروه فيزيك دانشگاه تهران با دكتر شهبازي آشنا شدم و با او درب اتاق آزمايشگاه آكوستيك را بعد از سالياني چند گشوديم . چه دستگاههاي گران قيمتي كه متعلق به زمان مرحوم دكتر بركشلي بوده و بعد از انقلاب فرهنگي خاك مي خوردند و حرام شده بودند.
با اينحال كاري از پيش نبردم . پيش دكتر ناجي و دكتر مولانا رفته و تنها توهين شنيدم. پيش استاد مجيد كياني رفته و در جواب گفت كه چنين افكاري مورد نياز موسيقي نيست.
بالاخره با يك هدايت برنامه ريزي شده و نامرئي و از طريق يك كتاب در يك كتاب فروشي مقابل دانشگاه تهران ، با شركت صوت آذين آشنا شدم و به مرحله ديگري از مراحل سير در دنياي موسيقي خودم رسيدم : دنياي موسيقي نرم افزاري.
با انواع نرم افزارها آشنا شدم و آنچه كه مي خواستم يافتم . به كمك دوست عزيزم مهندس محمد عموئيان كه هرجا هست خدايش حفظ كناد !! صداي تمبك را با نرم افزار MATLAB تجزيه نمودم . از فرط شوق متحير بودم كه چه ضجري كشيدم و مدل ذهني در تصورم از صداي ساز ايجاد كردم كه در صد زيادي با واقعيت مطابقت داشته است.
كارم تازه شروع شده بود.چه بلاهايي كه بر سر تنبكم نياوردم ! از طرف ديگر با نرم افزار هاي موسيقي آشنا شدم.
در اين بين به مسائلي ديگر مانند ساز شناسي و ارگانولوژي تنبك و تاريخچه آن پرداختم.با تفكرات آقاي بهمن رجبي آشنا شدم و انتقاداتم را نسبت به مطالب عنوان شده راجع به خصوصيات صوتي تمبك نزدش مطرح كردم.
با مطالعه مقدماتي آهنگسازي هم خودم بهره بردم هم تنبكم. براي او طرح دستنويس تئوري تنبك نوازي را بر اساس قواعد تنبك نوازي و ايده هاي شخصي نوشتم كه كماكان دستنويس است .
تنبك نوازي احساسي و تصويري با تركيب ديگر سازها مد نظرم بود. در زير زمين خانه كه پيچش صداي خوبي داشت ، به تنهايي يا به كمك دوستم ، مسعود نادري ، ايده هايي را پياده كرديم و نوارهايي ضبط كرديم. در همان ايام ايده "تنبك نوازي بي وزن" به ذهنم رسيد.
با مسعود و دوستم آقاي نادرزاده كه تار را خوب مي نواخت تمرينهايي چند زديم و ضبط كرديم. درهمين اوقات بود كه با دوست خوبم پيمان ناصح پور نيز آشنا شدم.
براي تمبك قطعات بسياري نوشته و ساخته ام ، موسيقي نرم افزاري هم براي تمبك ساخته ام .
از آن مدت تا كنون تلاش بسياري صرف يادگرفتن كرده ام و از ناداني مي ترسم. اينترنت هم سرعت يادگيريم را چند برابر كرد ، خدا يش خير دهاد آنكه اختراعش كرد!!
اما دنبال يادگيري در حوزه هاي ديگر نيز رفتم :
- ايقاع و ساختار ريتميك قديم موسيقي و تلاش در جهت ارائه مدلي بر اساس تفكرات فارابي كه مرد بزرگي بود در عرصه علم و عمل موسيقي
- ميكروتوناليته كه دانش سيستم هاي كوك و فاصله بوده و در آن حوزه نيز در حال يادگيري و ارائه نظرياتي متفاوت هستم.
- بر روي مدلي از ساختار ريتميك كار مي كنم به نام "ميكروريتم" كه در نوع خود جديد است.
- "تنبك نوازي ملوديك" را مطرح كرده ام و در كوكهاي مختلف تنبك منطبق بر سيستم گام 48 قسمتي مساوي ، قطعه ها ساخته ام و تعدادي از آنها در سايت "RHYTHMWEB" موجود است.
- مقالات متعددي نوشته ام كه در مجللاتي مانند هنرموسيقي و سايت گفتگوي هارمونيك چاپ شده است.
در اين اواخربه عنوان مدير تحقيق و توسعه شركت صوت آذين در طراحي نرم افزار موسيقي هم آوا و تيونر ربع پرده اي رهاب همكاري داشته ام.
در تاريخ 2/10/85 در كنسرواتوار تهران - سخنراني تحقيقي راجع به سازشناسي - تاريخچه و آكوستيك تمبك با تكيه بر ساختار صوتي تمبك كوكي به همراه دكتر حسين عمومي ايراد نمودم. اين جلسه جهت معرفي مدل جديد تمبك كوكي ساخته شده توسط دكترعمومي مي باشد.
در زير خلاصه اي از فعاليتهاي مرا مشاهده مي كنيد :
تمبك
1- مطالعه صداي تمبك : بررسي تكنيكهاي اجرايي ساز - بررسي ماهيت كوك در تمبك ، بررسي محفظه داخلي ساز با نرم افزارهاي تجزيه صدا
2- دستنويس مقدماتي تئوري تمبك نوازي : بررسي شيوه هاي كاربرد اصول كمپوزيسيون موسيقي در تمبك نوازي ، فرم ،آناليز و .....
3- تدوين طبقه بندي سيستماتيك تكنيك هاي اجرايي تمبك نوازي
4- عضويت در گروه تخصصي اينترنتي نوازندگان طبلهاي ساغري شكل GOBLET DRUMMING
5- شبيه سازي ديجيتالي صداي تمبك
6- ساخت قطعات موسيقي براي تمبك ، گروه تمبك و ديگر سازها : http://www.rhythmweb.com/gdg
7- كاربرروي شيوه تمبك نوازي آريتميك : قطعه Expression
8- بررسي قابليتهاي صوت آوايي تكنيكهاي تنبك از ديدگاه ONOMATOPOEIA
ميكروتوناليته
1- مطالعه ساختار ي فواصل در سيستمهاي تقسيم مساوي و نامساوي و طراحي سيستمهاي مختلف
2- عضويت در گروه هاي تخصصي اينترنتي گام و فاصله ALTERNATIVE TUNING - MAKEMICROMUSIC - CRAZY_MUSIC
3- ايجاد دو صفحه در دائره المعارف اينترنتي TONALSOFT در مورد گونه اي از سه گاه(در سيستم 17 قسمتي مساوي ، نواخته شده توسط استادعبادي) و سيستم 144 قسمتي فارابي و واحد" فاراب":http://tonalsoft.com/enc/f/farab.aspx
http://tonalsoft.com/enc/i/iranian-segah-mode.aspx
4- ابداع سيستم نگارش علائم فواصل موسيقي ايراني با نگاه به علائم استاد وزيري
ريتم
1- طراحي طبقه بندي متفاوتي جهت ريتمهاي متقارن( ساده و تركيبي ) و نامتقارن و فوق نا متقارن
2- طراحي مدل ميكروريتم MICRO -RHYTHM و ساختار سيستمها و فواصل زماني
3- بررسي موسيقي ايقاعي
زمينه هاي مطالعاتي ديگر
1- سازشناسي(ORGANOLOGY) و طبقه بندي سازها
2- تئوري موسيقي ، آهنگسازي و .....
3- رياضيات (در حد لزوم)
4- تاريخ موسيقي
5- زيبايي شناسي هنر و موسيقي
6- متافيزيك و .........
تعدادي از مقالات چاپ شده در سايت Harmonytalk و مجله هنر موسيقي
نوازندگان تنبک دراواخر عصر قاجار (III)
نوازندگان تنبک دراواخر عصر قاجار (II)
نوازندگان تنبک دراواخر عصر قاجار (I)
جایگاه تمبک در رده بندی سازها
طرحی برای فرآیند موسیقایی
پرده بندی سازهای زهی
فواصل و گام فیثاغورثی
سیستم فواصل تقسیم مساوی طول (Equal divisions of length)- بخش 4
سیستم فواصل تقسیم مساوی طول
(Equal divisions of length) بخش 3
سیستم فواصل تقسیم مساوی طول
(Equal divisions of length) بخش 2
سیستم فواصل تقسیم مساوی طول
(Equal divisions of length) بخش 1
میکروتنالیته ، قسمت سوم
میکرو تنالیته ، قسمت دوم
میکرو تونالیته ، قسمت اول
هنر و موسیقی انسان نئاندرتال ، قسمت دوم
هنر و موسیقی انسان نئاندرتال ، قسمت اول
جايگاه سازهاي پوستي و خودآوا در عالم سازها- سال 1378- شماره هاي 8 و9- هنرموسيقي
موسيقي و تعزيه – سال 81 و 82 – شماره هاي 3و4 - فردوسي
نكاتي از آكوستيك تمبك - سال83 – شماره 57 – هنرموسيقي
اضطراب در محيط كار – سال 83- شماره 21- خبرنامه كيسون
اين كتاب را بخوانيد – سال 83- شماره 23- خبرنامه كيسون
ايران قبل از هخامنشيان – سال 83- شماره 24- خبرنامه كيسون