นิติกรชำนาญการพิเศษ ปฏิบัติหน้าที่กลุ่มกฎหมายและคดี มีหน้าที่ดังนี้ 

1 ส่งเสริมสนับสนุน พัฒนาการมีวินัยและรักษาวินัย  ได้แก่ การวางแผน เผยแพร่               ให้ความรู้ ความเข้าใจเรื่องวินัยและการรักษาวินัย ตลอดจนจัดทำโครงการอบรมเผยแพร่ความรู้กฎหมาย การพัฒนาคุณธรรม  จริยธรรม  และวินัย

2 ดำเนินการสืบสวนเกี่ยวกับเรื่องร้องเรียน  ได้แก่ รับเรื่องและตรวจร่างหนังสือร้องเรียน  ดำเนินการสืบสวนข้อเท็จจริง  รวบรวมพยานหลักฐานที่เกี่ยวข้อง  สรุปข้อเท็จจริง ข้อกฎหมาย ตรวจพิจารณา เสนอความเห็นและข้อเสนอแนะต่อผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 

3 ดำเนินการสอบสวนเกี่ยวกับวินัยและการตรวจพิจารณาวินัย ได้แก่ แต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวนวินัย ตรวจพิจารณาสำนวนสอบสวนทางวินัย เสนอความเห็นและข้อเสนอแนะต่อผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 หรือผู้สั่งแต่งตั้ง หรือผู้มีอำนาจตามกฎหมาย  ดำเนินการออกคำสั่งลงโทษทางวินัย การรายงานการดำเนินการทางวินัย 

4 ดำเนินการเกี่ยวกับการอุทธรณ์และพิจารณาอุทธรณ์  ได้แก่ รับเรื่องอุทธรณ์  และตรวจสอบคำอุทธรณ์  รวบรวมข้อเท็จจริงข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ตรวจพิจารณา เสนอความเห็นและข้อเสนอแนะต่อผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 หรือ ผู้มีอำนาจรายงานการดำเนินการเกี่ยวกับการอุทธรณ์

5 ดำเนินการเกี่ยวกับการร้องทุกข์และการพิจารณาร้องทุกข์ และพิทักษ์ระบบคุณธรรม  ได้แก่  รับเรื่องร้องทุกข์และตรวจสอบคำร้องทุกข์ รวบรวมข้อเท็จจริง ข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ตรวจพิจารณาให้ความเห็นและข้อเสนอนะต่อผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 หรือผู้มีอำนาจรายงานการดำเนินการเกี่ยวกับการร้องทุกข์

6 ดำเนินการเกี่ยวกับความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่  ได้แก่ แต่งตั้งคณะกรรมการสอบข้อเท็จจริงเบื้องต้นทางละเมิด แต่งตั้งคณะกรรมการสอบข้อเท็จจริงความรับผิดทางละเมิด ตรวจพิจารณาสำนวนการสอบข้อเท็จจริงเบื้องต้นทางละเมิดและสำนวนการสอบข้อเท็จจริงความรับผิดทางละเมิด ให้ความเห็นและข้อเสนอแนะต่อผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1  ออกคำสั่งให้บุคคลชดใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่หน่วยงาน  พิจารณาอุทธรณ์คำสั่งให้ชดใช้ค่าสินไหมทดแทน  

7  ดำเนินการเกี่ยวกับงานคดีปกครอง คดีแพ่ง คดีอาญา และคดีอื่น ๆ ของรัฐ  โดยศึกษาข้อมูล รวบรวม แสวงหาข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายเพื่อประสานการดำเนินคดีภาครัฐตามกฎหมายในคดีแพ่ง คดีอาญา คดีล้มละลาย คดีปกครอง ในกรณีที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 ข้าราชการหรือหน่วยงานในสังกัดเป็นผู้เสียหายหรือเกี่ยวข้องในคดี  และประสานงานกับพนักงานอัยการ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อฟ้องร้องหรือแก้ต่างทางคดี

8  ให้คำปรึกษาแนะนำด้านกฎหมายแก่บุคคลหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อประโยชน์ในการปฏิบัติหน้าที่ราชการของข้าราชการครูและบุคคลากรทางการศึกษาในสังกัด

9  ดำเนินงานป้องกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบให้เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาล มติคณะรัฐมนตรี กฎหมายและระเบียบแบบแผนของทางราชการ โดยประสานการดำเนินการกับ ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง

10  ศึกษา วิเคราะห์ วิจัย จัดทำข้อมูลและติดตามประเมินผลเพื่อพัฒนางานกฎหมายและงานคดีของรัฐ  ปรับปรุงกฎหมายและระเบียบเกี่ยวกับหน่วยงานที่รับผิดชอบเพื่อให้ทันกับสถานการณ์และอำนวยความสะดวกในการปฏิบัติราชการ โดยพิจารณาถึงความเหมาะสมและเป็นธรรมต่อทุกฝ่าย

11  ปฏิบัติงานร่วมกันหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องกับกลุ่มกฎหมายและคดีเพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปตามเป้าหมายที่กำหนด

12  ปฏิบัติหน้าที่แทนนิติกรในกลุ่มกฎหมายและคดีกรณีไม่อยู่หรือไม่อาจปฏิบัติราชการได้ 

13  ปฏิบัติหน้าที่อื่น ๆ ตามที่ผู้บังคับบัญชามอบหมาย