Leercompetenties - Zelfregulatie

Deze pagina heeft betrekking op leerplandoel
13.05: De leerlingen reflecteren cyclisch en vakspecifiek over het eigen leerproces en sturen het op basis daarvan doelgericht bij.
en
13.06 (enkel 3e graad): De leerlingen reflecteren cyclisch en vakoverschrijdend over het eigen leerproces op afgesproken momenten en sturen het op basis daarvan doelgericht bij.

Wat is zelfregulerend leren nu precies?

Zelfregulerend leren is …

… het eigen gedrag, gedachten en (motivatie)gevoelens als leerling zelf richting kunnen geven om leerdoelen te bereiken.

… het vermogen om het eigen leergedrag te reguleren.

… het actief proces waarbij leerlingen beschikken over de nodige cognitieve, metacognitieve, organisatorische en motivationele vaardigheden om leertaken zelfstandig tot een goed einde te brengen.

Welke zelfregulerende vaardigheden?

Wat is de link tussen zelfregulering en executieve functies?

Goed executief functioneren is een voorwaarde voor (leren) leren, voor zelfregulering. De leerling stuurt zelf bewust zijn gedrag, gevoelens en gedachten om zo doelgericht gedrag te stellen. De ontwikkeling van de executieve functies begint al vroeg in de kindertijd. Belangrijk is te weten dat de ontwikkeling zich verderzet in de vroege(aandacht behouden, impulscontrole, cognitieve flexibiliteit en gedragsevaluatie) én late(plannen & organiseren, werkgeheugen & emotieregulatie) adolescentie.

Wat zijn executieve functies? Je wordt niet met executieve functies geboren, wel met het vermogen deze te ontwikkelen. Het is een samengaan van ontwikkeling van de hersenen en prikkels van buitenaf. We gaan er soms ten onrechte van uit dat deze vaardigheden zich bij leerlingen vanzelf zullen ontwikkelen. Als leraar kunnen we leerlingen inzicht geven in deze functies en met hen bespreken hoe ze hierin kunnen verbeteren.

Basisvoorwaarde = aandacht richten én behouden
Lagere executieve functies ontwikkelen zich eerst zoals impulscontrole (niet te vlug afgeleid, neen tegen de verleidingen van gsm, Fifa, …), kunnen schakelen (cognitieve flexibiliteit) en je werkgeheugen stretchen (meerder stappen kunnen onthouden)
Hogere executieve functies bouwen verder op de lagere orde-executieve functies en ontwikkelen zich dus later: plannen & organiseren, stilstaan bij je functioneren (gedragsevaluatie) en probleemoplossend denken
Emotieregulatie (omgaan met hun gevoelens; rust & stressbestrijders)

Als leerlingen deze succescyclus doorlopen, dan doen ze aan zelfregulatie. Hierbij passen ze dan ook cognitieve leerstrategieën én metacognitieve kennis en leerstrategieën toe.

Zelfregulatie adhv succescyclus.mp4