Aromatski ugljikovodici

Aromatski ugljikovodici ili ARENI čine posebnu skupinu prstenastih ugljikovodika jer imaju karakterističnu građu i svojstva. Prvi aromatski ugljikovodici izolirani su iz aromatičnih smola pa su po tome dobili ime (grč. aroma – mirisna trava).

Najjednostavniji aromatski spoj jest benzen koji u svojoj građi ima jedan aromatski prsten.

U strukturnoj formuli molekule benzena, unutar šesterokuta, između atoma ugljika prikazujemo naizmjenično jednostruke i dvostruke veze. Budući da se jednostruka i dvostruka veza razlikuju u duljini i energiji, bolji je način prikazivanja šesterokut s upisanom kružnicom. Naime, ustanovljeno je da su udaljenosti između ugljikovih atoma zapravo jednake i po duljini i po energiji.

SVOJSTVA benzena: Benzen je bezbojna tekućina, svojstvenoga mirisa i lako je zapaljiva i gori svijetlim čadjavim plamenom. Smjesa benzenskih para i zraka eksplozivna je. Benzen je otrovan i kancerogen. Služi kao otapalo za masti, voskove i ulja.

2C6H6 + 15O2 ――→ 12CO2 + 6H20

HEMIJSKE REAKCIJE benzena:

Benzen pripada nezasićenim ugljikovodicima, ali je za njega karakteristična Hemijska reakcija supstitucije, tj. zamjene vodikovih atoma. To se događa zbog stabilne aromatske jezgre benzena čije je narušavanje energijski nepovoljno, stoga se teško događa. Zato benzen pokazuje negativnu reakciju na testne reagense koji ispituju nezasićnost organskih spojeva.

Najvažnije Hemijske reakcije benzena obuhvaćaju reakcije s halogenim elementima, dušičnom kiselinom i sumpornom kiselinom. Produkti tih reakcija važni su proizvodi poput deterdženata, pesticida, eksploziva, lijekova i plastičnih masa.