วัดอำนาจ

ประวัติเมืองอำนาจเจริญ และประวัติวัดอำนาจ

จากการศึกษาดูจากประวัติการตั้งเมืองอำนาจเจริญ เมืองอำนาจเจริญ ตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2393 ตั้งอยู่ฝั่ง

ลำเซบก อยู่ทางทิศพายัพของเมือง อุบลราชธานี โดยเปลี่ยนจากชื่อเดิม บ้านคอใหญ่คอนชัย(หรือบ้านหมอเพราะเป็นหมู่บ้านที่มีฝีมือในการปั้นหม้อดินโบราณ เพราะดูจากหลักฐานที่ขุดพบหมอและไหจำนวนมากบริเวณใต้ฐานและรอบๆ อุโบสถ) จนมาเป็นเมืองอำนาจเจริญ

ตามธรรมดาหมู่บ้านใดก็ตามที่จะได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นเมืองนั้น หมู่บ้านนั้นจะต้องเป็นหมู่บ้านที่มีความเจริญและเป็นชุมชนที่มีความปึกแผ่น ตลอดถึงเป็นหมู่บ้านที่ตั้งมานาน ได้รับการยอมรับของชุมชนในละแวกนั้นพอสมควร

ในชุมชนของคนโบราณนั้นจะถือจารีตประเพณีและวัฒนธรรม โดยเฉพาะในเรื่องของศาสนาเป็นอย่างมาก เราจะเห็นได้จากประวัติศาสตร์ของชาติไทยมักจะมีวัดเข้ามาเกี่ยงข้องเสมอ ดังนั้นในชุมชนของคนโบราณเมื่อสร้างบ้านแล้ว ก็จะสร้างวัดขึ้นไว้เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ ตลอดถึงเป็นที่ศึกษาของลูกหลาน

ดังนั้นจึงพอสันนิษฐานได้ว่า วัดอำนาจแห่งนี้จะต้องสร้างก่อนการตั้งเมืองคือสร้างขึ้นพร้อมบ้านค้อใหญ่คอนชัย นั้นเอง แต่ไม่ทราบแน่ชัดว่าสร้างในสมัยใด

ในส่วนของพระเจ้าใหญ่ลือชัย หรือพระฤทธิ์ลือชัยที่อยู่ในอุโบสถวัดแห่งนี้ก็คงจะสร้างขึ้นพร้อมกับการสร้างวัดนั้นเอง เพราะประวัติจาการตั้งเขียนไว้ว่าเมืองอำนาจเจริญเป็นเมืองหน้าด่าน จะต้องรับข้าศึกจากเมืองต่าง ๆที่ยกทัพมาตีและผ่านมาอยู่เป็นประจำ แต่ข้าศึกเหล่านั้นไม่สามารถจำทำลายเมืองอำนาจเจริญได้เพราะอาศัยพระเชื้อเมือง พระมิ่งเมือง ตลอดจนถึงพระเจ้าลือชัย(หรือพระมหาลือชัย หรือพระฤทธิ์ลือชัยที่อยู่ในอุโบสถวัดบ้านอำนาจ)

เมื่อพิจารณาตามหนังสือประวัติศาสตร์การสร้างวัดแล้วพอสรุปได้ว่า พระเจ้าใหญ่ลือชัย สร้างมาก่อนการตั้งเมืองเจริญ คือก่อนปี พ.ศ. 2393 แต่ไม่ปรากฏชัดเจนว่าสร้างใน พ.ศ.ใดใครเป็นผู้นำในการก่อสร้าง แต่จากการศึกษาค้นคว้าดูและรับฟังจาก ผู้เฒ่าผู้แก่ที่เล่าสืบๆ กันมาพอจะสันนิฐานได้ว่า สร้างประมาณปี พ.ศ. 2360-2393 โดยหมื่นชาโนชิตเป็นผู้นำในการก่อสร้าง

ส่วนเจ้าอาวาสและหลักฐานของวัดก่อนการตั้งเมืองนั้น ไม่มีข้อมูลชัดเจน พอจะทราบข้อมูลที่ชัดเจนหลังจากที่บ้านค้อใหญ่คอนชัยได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นเมืองแล้วว่าที่ทรงโปรดกล้ายกบ้านค้อใหญ่คอนชัยขึ้นเป็นเมืองอำนาจเจริญ ทำให้สันนิฐานได้ความว่า บ้านนี้มีต้นค้อใหญ่อยู่ 1 ต้น ที่สร้างค้อทุกวันนี้ แต่เวลานี้ต้นคอใหญ่หาซากไม่เห็นแล้ว(คงมีแต่ต้นลูกหลานที่หน้าศาลเจ้าปู่ลือชัย)

คำว่า อำนาจ ก็คงถอดมาจากคำว่า ใหญ่

คำว่า เจริญ ก็คงถอดมาจากคำว่า คอนชัย จึงรวมคำทั้งสองนี้เข้าเป็นนามเมืองว่า เมืองอำนาจเจริญ เมื่อได้พระราชทานเป็นเมืองแล้วก็ได้ทรงพระกรุณาโปรดกล้าแต่งตั้งราชวงศ์เสือเป็นเจ้าเมือง และแต่งตั้งอุปฮาดราชวงศ์ และราชบุตนตามจารีตประเพณี การปกครองหัวเมืองภาคอิสานในสมัยนั้น

เจ้าเมืองได้รับพระราชทานยศถาบรรดาศักดิ์เป็นพระอมรอำนาจ แล้วก็ได้สถาปนาวัดในเมืออำนาจเจริญขึ้นเป้นอารามหลวงเพราะเมืองนี้มีอยู่ 3 วัด คือ

1. วัดในเมืองอำนาจเจริญ (คือวัดอำนาจเจริญปัจจุบัน)

2. วัดเมืองนอก เรียกว่า วัดทุ่งสุริยัน (อยู่ที่ตั้งประปาภูมิภาคในปัจจุบัน)

3. วัดสว่างวิทยา (อยู่ที่บ้านสว่าง หมู่ที่ 5 ทางเข้าบ้านยางช้าในปัจจุบัน)

ตำแหน่งที่ตั้ง : ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลตำบลอำนาจ หมู่ 2 ต.อำนาจ อ.ลืออำนาจ จ.อำนาจเจริญ
การเดินทาง : ใช้เส้นทางถนนสายพนา-ลืออำนาจ ขับผ่านถนนชยางกรู อุบล-อำนาจ เจอสามแยกไฟแดงให้เลี้ยวเข้าไปถนนสายพนา-ลืออำนาจ ประมาณ 500 เมตร ก่อนเข้าทางแยกจะมีป้ายบอกทางเข้าวัด ก็จะพบอีกทางแยกให้เลี้ยวขวาเข้าไปประมาณ 100 เมตร

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นายเลิศชัย ทองคำผุย

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย นายเลิศชัย ทองคำผุย

อ้างอิงข้อมูลจาก : https://pukmudmuangthai.com/detail/1633