แหล่งเรียนรู้การเลี้ยงแพะ

ชื่อสถานที่ แหล่งเรียนรู้ด้านการเลี้ยงแพะ

ตั้งอยู่ที่ หมู่ 8 ตำบลเค็งใหญ่ อำเภอหัวตะพาน จังหวัดอำนาจเจริญ 37240

ผู้รับผิดชอบ นางพรสวรรค์ ภูคันธะโสม โทร.091-1326332

ประวัติความเป็นมา นางพรสวรรค์ ภูคันธะโสม เริ่มเลี้ยงแพะเมื่อปี พ.ศ. 2561 เนื่องจากพี่ชายของแฟนแนะนำและได้ให้เงินทุนมาให้เลี้ยงแพะ ตนเห็นว่าเป็นอาชีพที่น่าสนใจ และเห็นว่าหลังจากเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จสิ้นพื้นที่นาก็ปล่อยว่างเปล่าไม่ได้ทำอะไร เลยคิดอยากทดลองเลี้ยงแพะ ปัจจุบันมีโรงเรือนและพื้นที่ในการเลี้ยงทั้งหมด 14 ไร่ เนื้อแพะสามารถนำมาประกอบอาหารส่งขายให้กับประเทศเพื่อนบ้าน เช่น ลาว กัมพูชาเวียดนาม ปัจจุบันได้มีการจับกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงแพะขึ้น สมาชิกในกลุ่มจะมีอยู่ประมาณ 10 ราย นอกจากนี้มูลแพะยังสามารถนำมาขายในราคา กระสอบละ 25 บาท

แพะขุนหรือแพะเนื้อกลายเป็นสัตว์เศรษฐกิจที่กำลังได้รับความนิยมในบ้านเรามากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มชาวไทยมุสลิม ทั้งในแง่ของผู้บริโภคและผู้เลี้ยง มีราคาจำหน่ายหน้าฟาร์มอยู่ที่ 80 - 120 บาท/กก.(ราคาขึ้นลงตามช่วงเวลา) โดยจะใช้ระยะเวลาในการขุนเลี้ยงดูประมาณ 4 เดือน หากผู้เลี้ยงมีความเข้าใจและให้แพะกินอาหารเสริมดีๆ จะทำน้ำหนักต่อตัวได้ประมาณ 25 - 27 กิโลกรัม เมื่อขายจะได้ราคาถึงตัวละ 2,000 - 3,000 บาท โดยส่วนตัวตนเห็นว่าเลี้ยงแพะได้ประโยชน์มากกว่าวัว เพราะมีข้อดีหลายอย่าง ทั้งการมีลูกเร็ว ลงทุนน้อย ขายได้เร็ว และตลาดยังมีความต้องการตลอดเวลา เพียงแต่การเลี้ยงแพะมีความยุ่งยากกว่า เพราะต้องเลี้ยงหลายตัว ดังนั้น หากเทียบการลงทุนระหว่างเลี้ยงแพะกับวัวด้วยจำนวนเงินที่เท่ากันแล้วจะพบว่าการเลี้ยงแพะคุ้มค่ากว่า แพะจะตั้งท้องเป็นเวลา 5 เดือน 20 วัน แล้วให้ลูกปีละ 2 ครั้ง ครั้งละ 2-3 ตัว อายุแพะที่เหมาะสมกับการผสมพันธุ์จะเริ่มต้นที่ 1 ปี และไม่ควรต่ำกว่านี้เพราะจะทำให้ลูกแพะไม่สมบูรณ์ อาหารประจำของแพะที่นางพรสวรรค์ ภูคันธะโสม ใช้เลี้ยงคือกระถิน ที่หาไม่ยากและมีทั่วไปในพื้นที่ทั้งนี้ กระถินมีคุณประโยชน์ด้านโภชนาการที่ดีสำหรับแพะ ช่วยป้องกันไม่ให้เกิดพยาธิอันเป็นสาเหตุสำคัญจนทำให้แพะตายได้ แต่ในกรณีที่หากระถินไม่ได้ ก็จะใช้พืชอย่างอื่นที่หาได้สะดวก ไม่ว่าจะเป็นใบกล้วย ใบมะขามเทศ หรือแม้กระทั่งใบมะพร้าว เพราะแพะเป็นสัตว์ที่กินง่าย มีเพียงพืชบางอย่างที่กินไม่ได้ซึ่งโดยธรรมชาติแพะก็ไม่กินอยู่แล้ว ในบางครั้งอาจใช้อาหารเม็ดร่วมกับอาหารทางธรรมชาติ เนื่องจากถ้าต้องการเร่งการเติบโตหรือสร้างเนื้อก็ต้องใช้อาหารเข้าช่วยในบางคราวเพื่อไม่ให้ต้นทุนเพิ่ม

ต้นทุนในการเลี้ยงแพะหลักๆ นอกจากโรงเรือนแล้ว จะอยู่ที่ค่าอาหาร ในการเลี้ยงแพะให้โตและแข็งแรง ได้น้ำหนักเนื้อดี จำต้องมีการให้อาหารทั้งในรูปแบบอาหารเม็ดและอาหารหยาบ สลับกัน ซึ่งอาหารหยาบจะเป็นตัวช่วยทุ่นต้นทุนค่าหัวอาหารเม็ดลงไปได้มาก และถ้ารู้จักปรับสูตรในการทำอาหารหยาบให้ดี ก็สามารถสร้างโปรตีนเพิ่มน้ำหนักเนื้อได้ดีไม่แพ้อาหารเม็ดได้เลย ดังนั้น การลดต้นทุนค่าอาหารเลี้ยงแพะลงโดยการทำอาหารหยาบให้แพะ

ข้อคำนึงในการเลี้ยงแพะ

การเลี้ยงแพะขุนสิ่งสำคัญประการหนึ่งคือพ่อพันธุ์ ซึ่งควรต้องคัดคุณลักษณะที่เหมาะสม จะต้องเลือก สายพันธุ์ พร้อมไปกับพิจารณาดูรูปร่างและส่วนสำคัญต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเขา ซึ่งถ้าเป็นแองโกลนูเบียนจะต้องมี เขาสีดำแล้วม้วนเข้าหู แต่ถ้าเป็นพันธุ์นมจะมีเขาเป็นสีขาวล้วน แล้วไม่ควรมีตำหนิเป็นสีดำมากเพราะเป็นแพะที่ถูกผสมต่างพันธุ์ อีกทั้งควรมีหูเล็ก อย่างไรก็ตาม แพะนมบางตัวอาจมีนมน้อยเกินไป ดังนั้น จึงจำเป็นต้องไปหาซื้อแพะนมมาเพิ่มเพื่อไว้ดูดนมเก็บไว้ให้ลูกแพะกิน สัดส่วนตัวผู้ 1 ตัว ต่อตัวเมียจำนวน 10 ตัว ทั้งนี้ แพะตัวผู้ที่เลี้ยงจะต้องเปลี่ยนตัวที่ใช้ผสมอยู่เสมอเพื่อป้องกันเลือดชิดจนทำให้ลูกที่ออกมามีความอ่อนแอ ขี้โรค ไม่สมบูรณ์ จนราคาตก สำหรับแม่พันธุ์ใช้ผสมได้บ่อยจนกว่าอายุจะมาก แต่มักพบปัญหาลูกที่เกิดในช่วงหลังอาจมีความอ่อนแอมาก ดังนั้น แพะแม่พันธุ์ที่สมบูรณ์เพื่อใช้ผสมให้ได้ลูกที่มีคุณภาพควรให้มีอายุเพียง 3 ปี

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางราตรี โสคำภา

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย นางราตรี โสคำภา

อ้างอิงข้อมูลจาก : https://www.technologychaoban.com/livestock-technology/article_39931

https://rakbankerd.com/agriculture/hilight-view.php?id=55&s=tblheight