ที่ตั้ง บ้านขี้เหล็ก หมู่ 1 ตำบลดงหม้อทอง อำเภอบ้านม่วง จังหวัดสกลนคร

พืชธรรมชาติหลากชนิดที่ขึ้นอยู่กระจัดกระจายไปตามพื้นที่ป่าทั่วประเทศ นำมาซึ่งประโยชน์ใช้สอยได้ใน ทุกส่วน ทั้งหน่อ ราก ลำต้นและใบ ก่อให้เกิดความผูกพันกับวิถีการดำรงชีวิตของผู้คนมาตั้งแต่อดีตกระทั่งปัจจุบัน จากการเรียนรู้คุณสมบัติจากพืชใกล้ตัว สนองประโยชน์ต่อชีวิตประจำวัน บ้างใช้สร้างบ้านเรือนเพื่ออยู่อาศัย บ้างผลิตเป็นภาชนะเครื่องใช้ไม้สอยในครัวเรือน บ้างนำมาทำเป็นเครื่องดนตรีนานาชนิด อาทิ ระนาด ขลุ่ย อังกะลุง บ้างนำมาเหลาเป็นอาวุธ คันธนู ลูกศร คันกระสุน หรือแค่ปาดปลายให้แหลมเรียวก็เพียงพอที่จะมีไว้ใช้การ หากลำไหน ขนาดและน้ำหนักเหมาะถนัดมือ อาจนำมาทำเป็นไม้กระบอง หรือ ตะพดช่วยพยุงยามชรา ทั้งนี้เพราะคุณสมบัติที่ดีของไม้ไผ่ ที่มีความคงทนต่อสภาพดินฟ้าอากาศ ประกอบมีเนื้อเป็นเสี้ยนยาวตลอดลำ จึงทำให้มีเนื้อเหนียวไม่หักง่ายและมีแรงดีดคืนตัว เมื่อนำลำต้นมาจักตอกเป็นเส้นๆ ดัดโค้งขึ้นรูปตามความต้องการเพื่อสานเป็นผลิตภัณฑ์เครื่องใช้ประเภทต่าง ๆ

ประโยชน์

กระติบข้าวเก็บความร้อนจากต้นคล้า ถือเป็นแบบแผนการดำเนินชีวิตที่มีคุณค่า แสดงถึงความเฉลียวฉลาดของภูมิปัญญาซึ่งได้สั่งสมปฏิบัติสืบต่อกันมาเป็นเวลานาน และภาชนะที่ใช้สำหรับใส่ข้าวเหนียวนึ่ง ที่ทรงคุณค่ามากด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นสืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน สามารถเก็บความร้อนได้ดี ในขณะที่ยอมให้ไอน้ำระเหยออกไปได้ทีละน้อย ทำให้ข้าวเหนียวที่บรรจุอยู่ภายในกระติบหรือก่องข้าวไม่แฉะด้วยไอน้ำ (ต่างจากกระติกน้ำแข็งที่เก็บความร้อนได้แต่ไม่ยอมให้ไอน้ำระเหยออก ข้าวเหนียวจึงเปียกแฉะ)

การสืบสานต่อ

ภูมิปัญญาการสานกระติบข้าวเก็บความร้อนจากต้นคล้า เป็นภูมิปัญญาที่ควรอนุรักษ์ช่วยส่งเสริมรายได้ให้กับคนในหมู่บ้านสามารถสร้างรายได้ที่มั่นคงต่อไป