ชื่อ : นางธรินรักษ์ ภูแซมแสง
ตำแหน่ง : ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
การศึกษา : ปริญญาตรี ค.บ. วิทยาศาสตร์ทั่วไป
สถานที่ทำงาน : กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
โรงเรียนเมืองกาฬสินธุ์ อำเภอเมืองกาฬสินธุ์ จังหวัดกาฬสินธุ์
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากาฬสินธุ์
ประเด็นท้าทาย เรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้รูปแบบการสอนแบบ RASEP Model +5E ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
รายวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
1. สภาพปัญหาของผู้เรียนและการจัดการเรียนรู้
การจัดการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครูผู้สอนได้ วิเคราะห์สภาพปัญหาจากการดำเนินการผ่านกระบวนการ PLC การสังเกตพฤติกรรม และสัมภาษณ์นักเรียนเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน พบว่านักเรียนส่วนใหญ่ขาดความกระตือรือร้นในการเรียนวิทยาศาสตร์ ขาดการเชื่อมโยงความรู้ นักเรียนไม่กล้าแสดงความคิดเห็น นักเรียนขาดทักษะการคิด และการสื่อสาร ผู้เรียนไม่มีส่วนร่วมในกระบวนการจัดการเรียนรู้ หรือมีส่วนร่วมน้อย จึงเกิดการเบื่อหน่าย ประกอบกับเนื้อหาวิชาวิทยาศาสตร์บางเรื่องบางเนื้อหา ยากแก่การอธิบายให้เข้าใจได้ในรูปแบบของการบรรยาย ขาดสื่อในการดึงดูดความสนใจ มีการเน้นเนื้อหามากกว่าการปฏิบัติจริง ส่งผลให้ผู้เรียนมีความรู้ที่ไม่ยั่งยืน ไม่ได้ฝึกทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์อย่างต่อเนื่อง วิธีการพัฒนาผู้เรียนจากปัญหาที่เกิดขึ้นนี้ ครูผู้สอนจีงได้จัดรูปแบบการสอนแบบ RASEP Model +5E ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาการจัดการเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียนให้มีประสิทธิภาพและประสบความสำเร็จ และเพื่อการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ของผู้เรียนให้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน
2. วิธีการดำเนินงานให้บรรลุ
ข้าพเจ้าดำเนินการดังนี้คือ
1. วิเคราะห์หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุงพุทธศักราช 2560) และหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนเมืองกาฬสินธุ์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากาฬสินธุ์ ฉบับปรับปรุงพุทธศักราช 2561 ในเรื่องของ มาตรฐานการเรียน และตัวชี้วัด ของเนื้อหา เรื่อง พันธุศาสตร์ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
2. จัดทำโครงการสอนและกำหนดการสอนวิชาวิทยาศาสตร์ และวิเคราะห์เนื้อหา เรื่อง พันธุศาสตร์ โดยแบ่งเนื้อหาออกเป็นส่วน ๆ เพื่อจัดทำรูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ RASEP Model +5E ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน โดยเนื้อหาที่แบ่งเป็นส่วนๆมี ดังนี้
1) โครโมโซม ดีเอ็นเอ และยีน
2) การค้นพบของเมนเดล
3) โอกาสเกิดจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของรุ่นลูก
4) โครโมโซมและการแบ่งเซลล์
5) การเปลี่ยนแปลงของโครโมโซมและยีนกับโรคทางพันธุกรรม
6) การลดความเสี่ยงที่บุตรจะเป็นโรคทางพันธุกรรม
7) สิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรม
8) จริยธรรมด้านพันธุศาสตร์
3. ให้ครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จำนวน 3 คน เป็นผู้เชี่ยวชาญในการประเมินตรวจสอบความถูกต้อง ของหน่วยการเรียนรู้ย่อย ความเหมาะสมของระยะเวลา การกำหนดสัดส่วนคะแนนในการวัดและประเมินผล การกำหนดภาระงานของแต่ละหน่วยย่อย พร้อมทั้งเสนอแนะ เพื่อปรับปรุง แก้ไข
4. ครูผู้สอนนำผลการประเมินหน่วยการเรียนรู้ย่อยมาปรับปรุง แก้ไขตามคำแนะนำของครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนเมืองกาฬสินธุ์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากาฬสินธุ์
5. ครูผู้สอนจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้แบบ RASEP Model +5E ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะทางวิทยาศาสตร์ จำนวน 8 หน่วยการเรียนรู้ย่อย จำนวนทั้งหมด 8 แผน
6. ครูผู้สอนนำแผนการจัดการเรียนรู้แบบ RASEP Model +5E ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ จำนวนทั้งหมด 8 แผน ให้ผู้เชี่ยวชาญด้านวิทยาศาสตร์หรือการสอนวิทยาศาสตร์ จำนวน 3 คน ประเมินความเหมาะสมของรูปแบบการสอน ความเป็นไปได้ ภาษา และความความเหมาะสมเรื่องระยะเวลา พร้อมทั้งเสนอแนะ เพื่อปรับปรุง แก้ไข
7. นำแผนการจัดการเรียนรู้ที่ได้จากผู้เชี่ยวชาญประเมินแล้วและให้ข้อเสนอแนะแล้วมาปรับปรุงแก้ไขให้เหมาะสม
8. นำแผนการจัดการเรียนรู้ที่ปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญไปจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2568 โดยปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับบริบท
9. บันทึกผลการเรียนรู้ของนักเรียน ที่เกิดขึ้นจากการกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบที่พัฒนาขึ้นและสะท้อนผลการเรียนรู้ให้นักเรียนทราบเป็นระยะผ่าน Google Sheet เพื่อให้นักเรียนตรวจสอบได้ด้วยตนเอง หากมีนักเรียนที่ไม่ผ่านเกณฑ์การประเมินในเรื่องใด ให้ใช้กิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน และการสอนซ่อมเสริมด้วยคลิปวีดีทัศน์ สำหรับใช้แก้ไขปัญหาการเรียนรู้ให้นักเรียนได้ศึกษา และทำการทดสอบใหม่ จนนักเรียนมีผลการเรียนรู้ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด
3. ผลลัพธ์การพัฒนาที่คาดหวัง
3.1 เชิงปริมาณ
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 95 คน ได้รับการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง หน่วยของสิ่งมีชีวิต โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้สอนแบบ RASEP Model +5E ร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก(Active Learning)โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยมีคะแนนทดสอบ ผ่านเกณฑ์ (ร้อยละ 80 ของคะแนนเต็ม) มีจำนวนนักเรียนผ่านเกณฑ์ร้อยละ 80 เป็นจำนวน 84 คน คิดเป็นร้อยละ 88.42 ของจำนวนนักเรียนกลุ่มเป้าหมาย และมีจำนวนนักเรียนที่ไม่ผ่านเกณฑ์ จำนวน 11 คน คิดเป็นร้อยละ 11.58 ของจำนวนนักเรียนกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งทำให้บรรลุวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ว่านักเรียนร้อยละ 80 ของผู้เรียน ให้ผ่านเกณฑ์ร้อยละ 80
3.2 เชิงคุณภาพ
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาเรื่อง พันธุศาสตร์ และสามารถนําความรู้ที่ได้จากการเรียนรู้ไปเชื่อมโยงกับชีวิตประจำวัน เพื่อใช้ในการตัดสินใจในสถานการณ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง
กิจกรรมการเรียนการสอนกิจกรรมการเรียนการสอน
ผลลัพธ์จากการจัดกิจกรรม
