Deities and Temple Structure :

The presiding deity of the temple is Lord Shiva, worshipped here under the names Mahadeva and Somanatheshwara. The Shiva Linga in the sanctum has three distinct lines that are clearly visible, symbolizing its sacred power.

In front of the Linga lies a unique stone step known as the Elephant Stone, which is artistically carved with elephant motifs on its front and sides. This artistic detail and stonework are believed to date back over 800 years, highlighting the temple's historical significance.

Apart from Lord Shiva, Vanadurga and Lord Ganapathi are also worshipped here. Initially, idols of Shiva and Ganapathi were installed together, but later a separate small shrine (gudi) was built exclusively for Ganapathi.

Architectural Significance :

One of the most remarkable features of this temple is its circular-shaped sanctum (garbhagudi), constructed entirely without the use of screws or metal fasteners. This architectural style is characteristic of the Hoysala era, and it has remained untouched and well-preserved through the centuries.

In a corner of the temple premises, there is a small well shaped like a traditional water pot, with a depth of approximately 80 feet. Although the water level drops during the summer season, the well remains an essential source of pure water. The same water from this well is used for performing the abhisheka (ritual bathing) of the deity, adding a sacred connection between the temple’s architecture and its rituals.

The temple itself is built on elevated ground, and at its base lies a small, deep lake that holds clean and clear water, reinforcing the spiritual purity of the entire area.

Historical and Mythological Background :

According to local legends and the beliefs of elders, the site is considered a historical and spiritual location. It is said that sages once performed a yagna here to consecrate the Shiva Linga. The current linga is believed to have originated from its original sacred location nearby.

The temple was known as Mahadeva Temple during the Hoysala dynasty and was later referred to as Somanatha Temple under the rule of the Puttige royal family.

Festivals and Unique Traditions :

During the temple’s annual fair, one of the special rituals includes bathing the deity in the lake and then carrying the idol on the head, symbolizing deep devotion.

Another unique feature is the night-time flag-hoisting ceremony, unlike most temples where it is held during the day. This ritual takes place on Chaturdashi, followed by four days of festivities.

During the fair, a spiritual conversation is believed to occur between the deity and three divine energies or daiva—Vyagra chamundi, Kodamanithaya, and Kanteri Jumadi —who are said to visit the temple. This sacred event draws many devotees to witness the divine interaction.

Peaceful Environment and Worship :

The temple is surrounded by lush greenery and peaceful natural surroundings, making it a perfect place for spiritual retreat. Although it’s situated in a quiet village and not heavily visited, devotees especially gather during Sankramana, Mondays, and other auspicious days to perform Rudrabhisheka and Ranga Puje.

ಪೆರ್ಮುಡೆ ಶ್ರೀ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಪೆರ್ಮುಡೆ

ಮಹಾದೇವ ದೇವಸ್ಥಾನ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಬಜ್ಪೆ ಮತ್ತು ಕಟೀಲು ನಡುವೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಪ್ರಶಾಂತ ಹಳ್ಳಿಯಾದ ಪೆರ್ಮುಡೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಪೆರ್ಮುಡೆ ಮುಖ್ಯಭೂಮಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು 2.5 ಕಿ.ಮೀ, ಬಜ್ಪೆಯಿಂದ 5.8 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಕಟೀಲು ನಿಂದ 8.6 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯ ರಚನೆ:

ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಧಾನ ದೇವರು ಶಿವ, ಇಲ್ಲಿ ಮಹಾದೇವ ಮತ್ತು ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ಎಂಬ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ. ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಶಿವಲಿಂಗವು ಮೂರು ವಿಭಿನ್ನ ರೇಖೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದರ ಪವಿತ್ರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.

ಲಿಂಗದ ಮುಂದೆ ಆನೆ ಕಲ್ಲು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಕಲ್ಲಿನ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಇದೆ, ಇದನ್ನು ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮುಂಭಾಗ ಮತ್ತು ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಆನೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಲಾತ್ಮಕ ವಿವರ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲಿನ ಕೆಲಸವು 800 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ಇದು ದೇವಾಲಯದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಶಿವನಲ್ಲದೆ, ವನದುರ್ಗ ಮತ್ತು ಗಣಪತಿಯನ್ನು ಸಹ ಇಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಶಿವ ಮತ್ತು ಗಣಪತಿಯ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಆದರೆ ನಂತರ ಗಣಪತಿಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಣ್ಣ ದೇವಾಲಯವನ್ನು (ಗುಡಿ) ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಮಹತ್ವ:

ಈ ದೇವಾಲಯದ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಅದರ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಗರ್ಭಗುಡಿ , ಇದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ಕ್ರೂಗಳು ಅಥವಾ ಲೋಹದ ಫಾಸ್ಟೆನರ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯಿಲ್ಲದೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶೈಲಿಯು ಹೊಯ್ಸಳ ಯುಗದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಮುಟ್ಟದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ, ಸುಮಾರು 80 ಅಡಿ ಆಳವಿರುವ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೀರಿನ ಪಾತ್ರೆಯ ಆಕಾರದಲ್ಲಿರುವ ಸಣ್ಣ ಬಾವಿ ಇದೆ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟ ಕಡಿಮೆಯಾದರೂ, ಬಾವಿ ಶುದ್ಧ ನೀರಿನ ಅಗತ್ಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. ಈ ಬಾವಿಯಿಂದ ಅದೇ ನೀರನ್ನು ದೇವರ ಅಭಿಷೇಕ (ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ನಾನ) ಮಾಡಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಅದರ ಆಚರಣೆಗಳ ನಡುವೆ ಪವಿತ್ರ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ.

ದೇವಾಲಯವು ಎತ್ತರದ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ನೀರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಣ್ಣ, ಆಳವಾದ ಸರೋವರವಿದೆ, ಇದು ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ:

ಸ್ಥಳೀಯ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಹಿರಿಯರ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಒಮ್ಮೆ ಋಷಿಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲು ಯಜ್ಞವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಲಿಂಗವು ಅದರ ಮೂಲ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಹೊಯ್ಸಳ ರಾಜವಂಶದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮಹಾದೇವ ದೇವಾಲಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಪುತ್ತಿಗೆ ರಾಜಮನೆತನದ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸೋಮನಾಥ ದೇವಾಲಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು:

ದೇವಾಲಯದ ವಾರ್ಷಿಕ ಜಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ದೇವರನ್ನು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿಸಿ ನಂತರ ಆಳವಾದ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುವ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಹೊತ್ತುಕೊಳ್ಳುವುದು.

ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ರಾತ್ರಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಧ್ವಜಾರೋಹಣ ಸಮಾರಂಭ, ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ. ಈ ಆಚರಣೆಯು ಚತುರ್ದಶಿಯಂದು ನಡೆಯುತ್ತದೆ, ನಂತರ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಉತ್ಸವಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ.

ಜಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ದೇವತೆ ಮತ್ತು ಮೂರು ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಗಳು ಅಥವಾ ದೈವಗಳಾದ ವ್ಯಾಘ್ರ ಚಾಮುಂಡಿ, ಕೊಡಮಣಿತ್ತಾಯ ಮತ್ತು ಕಾಂತೇರಿ ಜುಮಾದಿ ನಡುವೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಭಾಷಣೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ಅವರು ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪವಿತ್ರ ಘಟನೆಯು ದೈವಿಕ ಸಂವಹನವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಅನೇಕ ಭಕ್ತರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.

ಶಾಂತಿಯುತ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಪೂಜೆ:

ದೇವಾಲಯವು ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಿನಿಂದ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯುತ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಏಕಾಂತತೆಗೆ ಸೂಕ್ತ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಇದು ಶಾಂತ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದ್ದರೂ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಭೇಟಿ ನೀಡದಿದ್ದರೂ, ಭಕ್ತರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಂಕ್ರಮಣ, ಸೋಮವಾರಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಶುಭ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ರುದ್ರಾಭಿಷೇಕ ಮತ್ತು ರಂಗ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ಸೇರುತ್ತಾರೆ.

Reference  links:

https://ancienttemples07.blogspot.com/2020/08/shree-somanatheshwara-temple-permude.html

https://www.ishtadevata.com/temple/shree-somanatheshwara-temple-permudedakshina-kannada-karnataka/

https://en.wikipedia.org/wiki/Permude

https://youtu.be/T9ONBOerV4o?si=PWdruq8vD6QMoHNS

https://youtu.be/Nv_98iBmOCQ?si=DJ7BEXkmzNjPDvpFDJ7BEXkmzNjPDvpF

https://youtu.be/y65-dUIADww?si=6H1agDmsyIeGJmk4