Kỹ năng nhận thức xã hội

1. Trong trường học, có quy tắc nào ảnh hưởng đến cách học sinh cư xử không? Bạn nghĩ quy tắc đó như thế nào?

2. Hãy thử để ý những thông điệp từ phim ảnh, quảng cáo hoặc mạng xã hội. Chúng có ảnh hưởng đến cách bạn nhìn nhận bản thân hoặc người khác không?

Chuẩn mực xã hội hình thành từ những điều được số đông chấp nhận và duy trì qua thời gian. Chúng ta thường tuân theo chuẩn mực vì tin rằng đó là điều đúng đắn và được mong đợi. Tuy nhiên, những điều “bình thường” này không phải lúc nào cũng đúng hoặc phù hợp với mọi người. Đôi khi, chuẩn mực có thể khiến chúng ta:

• Làm theo những hành vi không tốt chỉ vì mọi người xung quanh cũng làm vậy.

• Ngại bày tỏ quan điểm khác biệt vì sợ bị đánh giá.

• Chấp nhận những điều không công bằng vì nghĩ rằng “đó là cách mọi thứ vẫn diễn ra.”

Ví dụ, nếu mọi người trong lớp đều im lặng khi thấy một bạn bị bắt nạt, ta có thể nghĩ rằng mình cũng không nên lên tiếng. Nhưng thực tế, có thể nhiều người khác cũng muốn giúp đỡ nhưng đang e ngại giống ta.

Hãy thử suy nghĩ về những tình huống khác: Khi gặp một người phương Tây, ta thường bắt tay khi chào hỏi lần đầu vì tin rằng đó là thói quen trong văn hóa của họ. Nhưng nếu gặp một người đến từ nền văn hóa khác, cách chào hỏi có thể hoàn toàn khác. Trong ăn uống cũng vậy, người phương Tây thường dùng bát nước chấm riêng vì họ coi trọng sự riêng tư, trong khi người Việt Nam lại có thói quen chấm chung vì văn hóa ẩm thực của chúng ta đề cao sự gắn kết.

Như vậy, thứ được gọi là “Chuẩn mực” không cố định và không có một quy tắc chung cho tất cả. Mỗi cộng đồng, mỗi nền văn hóa có những chuẩn mực riêng. Điều quan trọng là chúng ta hiểu và tôn trọng sự đa dạng này. 

📌 Đừng quên, điều là "chuẩn mực" hôm nay có thể thay đổi theo thời gian.

• Trước đây, con trai thể hiện cảm xúc bị xem là yếu đuối, nhưng ngày nay quan điểm này đã khác.

• Ở một số nền văn hóa, giữ im lặng khi người lớn nói thể hiện sự tôn trọng, nhưng ở nơi khác việc đặt câu hỏi cho người lớn chứng tỏ bạn là người có quan điểm, tư duy phản biện.