Thúc đẩy sự tham gia của thanh thiếu niên

Tại sao cần thu hút sự tham gia của thanh thiếu niên vào phát triển đô thị?

Thanh thiếu niên (TTN) chiếm một phần đáng kể trong dân số và là thế hệ kế thừa trực tiếp chịu ảnh hưởng bởi các quyết định phát triển đô thị hôm nay. Tại Việt Nam, TTN từ 10-24 tuổi chiếm khoảng 21% dân số (UNFPA, 2019), các em là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trước các thách thức đô thị hóa, bao gồm ô nhiễm không khí và môi trường, thiếu không gian xanh, ùn tắc giao thông và tai nạn đường bộ… Việc thu hút sự tham gia của TTN trong phát triển đô thị không chỉ đảm bảo rằng các nhu cầu và quan điểm của các em được lắng nghe, mà còn giúp tăng cường sự gắn kết xã hội và giảm thiểu các hành vi tiêu cực, xây dựng thành phố bền vững.

Tạo lợi ích cho quá trình phát triển của chính TTN: thúc đẩy sự tự tin và kỹ năng (tư duy phản biện, giao tiếp, làm việc nhóm, lãnh đạo…), sự hiểu biết về hiện trạng phát triển kinh tế - xã hội - môi trường của thành phố, gia tăng nhận thức đa văn hóa và làm sâu sắc hơn sự hiểu biết về quyền công dân, thúc đẩy cơ hội giáo dục và việc làm và cải thiện sức khỏe.
Tạo lợi ích cho quá trình phát triển của thành phố và cộng đồng địa phương: chính quyền địa phương thiết kế các can thiệp hiệu quả hơn, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của mọi công dân trong thành phố; tạo sự đồng thuận chặt chẽ trong người dân và tăng tính khả thi khi thực hiện.
Tạo sự gắn kết và an toàn cho xã hội: Sự tham gia có ý nghĩa của TTN thúc đẩy sự gắn kết xã hội, tạo ra mối liên kết tích cực với cộng đồng và cảm giác thuộc về nơi đó. Ở những nơi TTN là những thành viên có tiếng nói và “quyền lực” và được coi trọng trong xã hội, hành vi phá hoại, hành vi chống xã hội và tội phạm cũng sẽ giảm.

Làm thế nào để thu hút sự tham gia của thanh thiếu niên?

Để có thể thu hút sự tham gia của TTN hiệu quả và tạo ra tác động thực chất đóng góp cho địa phương, tất cả các bên liên quan - BLQ (nhà trường, gia đình, xã hội từ chính quyền địa phương, giáo viên, doanh nghiệp, cha mẹ học sinh…) ở các cấp (tổ/thôn/xóm, xã/phường, quận/huyện/thành phố và tỉnh/thành) đều đóng vai trò quan trọng và cần phối hợp chặt chẽ với nhau.

Cung cấp kiến thức và thông tin

Các nhà hoạch định chính sách, giáo viên và cha mẹ có thể:

Cung cấp kiến thức: cung cấp cho TTN hiểu biết cơ bản về môi trường, phát triển bền vững, biến đổi khí hậu và các vấn đề đô thị mà các em có thể bị tác động và tạo ra ảnh hưởng; thông qua tài liệu giáo dục truyền thông và các chương trình tập huấn, hướng dẫn, diễn đàn, buổi trò chuyện. Điều này giúp các em hiểu rõ vai trò của mình trong việc thay đổi và cải thiện môi trường sống.
Đảm bảo thông tin dễ tiếp cận: Sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu và các hình thức sinh động như trò chơi, video, hình ảnh/tranh vẽ, hoặc bài giảng tương tác, câu đố, âm nhạc…. Đặc biệt cần chú ý đến độ tuổi và nhu cầu tiếp nhận thông tin của TTN, nhất là độ tuổi gen Z với xu hướng sử dụng công nghệ.
Khuyến khích nghiên cứu và thảo luận: Tạo cơ hội cho TTN tham gia vào các cuộc thảo luận nhóm, các khóa học hoặc diễn đàn liên quan đến phát triển đô thị bền vững giữa các em và/hoặc với người lớn (các BLQ khác như chuyên gia ở địa phương, doanh nghiệp,...). Từ đó giúp các mở rộng nhận thức và tìm hiểu thêm các giải pháp cho các vấn đề đô thị.

Kết nối cảm xúc và động lực

Sự tham gia của TTN không chỉ là vấn đề kiến thức mà còn liên quan đến cảm xúc và sự gắn kết cá nhân với vấn đề, câu chuyện đang diễn ra trong đô thị.

Để khơi gợi sự tham gia của các em, các BLQ cần:

Khơi dậy lòng đam mê và tình yêu với cộng đồng: Giúp thanh thiếu niên cảm nhận được rằng các em là một phần quan trọng trong cộng đồng và sự thay đổi, phát triển của thành phố là mối quan tâm chung cần có của tất cả mọi người. Các em cần được nuôi dưỡng sự gắn bó, cảm giác thuộc về cộng đồng, cảm thấy rằng hành động của mình có thể tạo ra sự khác biệt trong cải thiện môi trường sống và sức khỏe của chính mình, gia đình, bạn bè và những người xung quanh.
Chia sẻ câu chuyện thực tế: Những câu chuyện thành công, các thực hành tốt từ các cộng đồng, các bạn trẻ khác sẽ giúp TTN cảm thấy gần gũi và dễ dàng hơn trong việc tham gia. Những ví dụ cụ thể sẽ kích thích cảm xúc và tạo động lực cho các em tham gia.
Khuyến khích sự tham gia theo cảm xúc: Tạo không gian an toàn và cởi mở, nơi TTN có thể chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ của mình về các vấn đề đô thị, môi trường. Các hoạt động như tham gia các cuộc thi sáng tạo, vẽ tranh, âm nhạc… hoặc tổ chức các buổi gặp gỡ cộng đồng giúp các kết nối cảm xúc với các vấn đề xã hội.

Thực hành và hành động

Để sự tham gia của thanh thiếu niên trở nên thực chất và có ý nghĩa cho TTN, cộng đồng và thành phố, TTN cần được tạo cơ hội để trực tiếp hành động và thực hiện những thay đổi.

Các bên liên quan có thể:

Tạo cơ hội cho TTN tham gia các dự án thực tế: Các em có thể tham gia vào các dự án cải tạo không gian công cộng tại khu phố, tham gia phân loại rác tại gia đình và trong làng xóm, hoặc dọn dẹp bãi biển tại thôn của mình, thành lập các câu lạc bộ (CLB) nhí về du lịch bền vững, CLB môi trường nghiên cứu và theo dõi về lượng rác thải/sử dụng điện tại lớp hoặc trường…. Các hoạt động này giúp TTN thể hiện khả năng và sự sáng tạo của mình trong việc tìm ra giải pháp cho vấn đề đô thị.
Hỗ trợ TTN phát huy vai trò chủ động: Khuyến khích TTN tham gia vào các nhóm trong cộng đồng hoặc CLB trong trường để đóng góp ý tưởng và giải pháp, giúp các áp dụng những kiến thức và phát triển kỹ năng lãnh đạo và quản lý dự án.
Khuyến khích hành động cá nhân: Đôi khi, những thay đổi nhỏ từ mỗi cá nhân, như giảm sử dụng nhựa, phân loại rác tại nhà, tiết kiệm điện… có thể lan tỏa và tạo ra sự thay đổi lớn trong cộng đồng. Các bên liên quan cần khuyến khích thanh thiếu niên tự thực hành những hành động này và trở thành tấm gưng cho bạn bè, gia đình và những người khác.

Page updated

Report abuse