ผู้ที่สามารถจะฟังและดูได้อย่างมีวิจารณญาณ จะต้องมีความเข้าใจและสามารถปฏิบัติดังนี้ได้
1. การวิเคราะห์ คือ ความสามารถในการแยกข้อเท็จจริงออกจากข้อคิดเห็นรู้ว่าอะไรเป็นอะไรอะไรเป็นเหตุอะไรเป็นผล
2. การตีความ คือ ต้องรู้ความหมายที่แฝงไว้ในใจเรื่องหรือภาพนั้น ๆ
3. การประเมินค่า เป็นทักษะที่ต่อเนื่องมาจากการวิเคราะห์การตีความ การประเมินค่าสิ่งใด ๆ จะต้องพิจารณาให้รอบด้าน เช่น จุดประสงค์ รูปแบบ ประเภทของสาร เช่น ถ้าจะประเมินคุณค่าของวรรณคดีต้องดูในเรื่องคุณค่าวรรณศิลป์ ด้านสังคม เนื้อหาและนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน
4. การตัดสินใจ คือ การวินิจฉัยเพื่อประเมินค่าอันนำไปสู่การตัดสินใจที่ถูกต้องว่า สิ่งใดควรเชื่อไม่ควรเชื่อ ซึ่งการตัดสินใจที่ถูกต้องเป็นเรื่องสำคัญมากในชีวิตประจำวัน
5. การนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ทักษะนี้จะต้องใช้ศิลปะและประสบการณ์ของแต่ละคนมาช่วยด้วย ซึ่งการฟังมาก ดูมากก็จะช่วยให้ตัดสินใจไม่ผิดพลาด
ผู้ที่สามารถจะฟังและดูได้อย่างมีวิจารณญาณ จะต้องมีความเข้าใจและสามารถปฏิบัติดังนี้ได้
การวิเคราะห์ คือ ความสามารถในการแยกข้อเท็จจริงออกจากข้อคิดเห็นรู้ว่าอะไรเป็นอะไร อะไรเป็นเหตุอะไรเป็นผล
ตัวอย่าง
ปีที่ผ่านมาถึงแม้การแข่งขันธุรกิจกองทุนรวมสูง แต่บริษัทวางกลยุทธ์ด้วยการแบ่งกลุ่มลูกค้าอย่างชัดเจน เพื่อคิดค้นผลิตภัณฑ์ และการบริการให้ทั่วถึง รวมทั้งตอบสนองความต้องการลูกค้าได้ตรงจุดเพราะเชื่อว่าลูกค้ามีความต้องการและรับความเสี่ยงเท่ากัน
ข้อคิดเห็น คือ ผู้พูดถือว่าลูกค้ามีความต้องการและรับความเสี่ยงเท่ากัน
การตีความ คือ ต้องรู้ความหมายที่แฝงไว้ในใจเรื่องหรือภาพนั้น ๆ
ตัวอย่าง
กองทุนไทยพาณิชย์ยิ้มหน้าบาน ผลงานทะลุเป้าดันทรัพย์สินพุ่ง
ยิ้มหน้าบาน หมายถึง ยิ้มอย่างมีความสุขมีความพึงพอใจ
การประเมินค่า เป็นทักษะที่ต่อเนื่องมาจากการวิเคราะห์การตีความ การประเมินค่าสิ่งใด ๆ จะต้องพิจารณาให้รอบด้าน เช่น จุดประสงค์ รูปแบบ ประเภทของสาร เช่น ถ้าจะประเมินคุณค่าของวรรณคดีต้องดูในเรื่องคุณค่าวรรณศิลป์ ด้านสังคม เนื้อหาและนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน
การตัดสินใจ คือ การวินิจฉัยเพื่อประเมินค่าอันนำไปสู่การตัดสินใจที่ถูกต้องว่า สิ่งใดควรเชื่อไม่ควรเชื่อ ซึ่งการตัดสินใจที่ถูกต้องเป็นเรื่องสำคัญมากในชีวิตประจำวัน
การนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ทักษะนี้จะต้องใช้ศิลปะและประสบการณ์ของแต่ละคนมาช่วยด้วย ซึ่งการฟังมาก ดูมากก็จะช่วยให้ตัดสินใจไม่ผิดพลาด