การเตรียมดินสำหรับปลูก

ลุงชาญเล่าว่า เดิมทีทำนาประมาณ 24 ไร่ ซึ่งสมัยนั้นทำเท่าไหร่ก็มีแต่หนี้สินหลายแสนบาท แทบไม่มีเงินเก็บ พอประมาณปี 2536 จึงเลิกทำนา เพราะหนี้สินไม่มีวี่แววว่าจะลดน้อยลง เพราะสมัยนั้นราคาข้าวตกต่ำ มีขึ้นมีลงไม่แน่นอน ทำให้เงินทุนที่เก็บไว้ก็ต้องนำมาใช้จ่าย จึงตัดสินใจเลิกทำนาอย่างเด็ดขาด

พอเลิกทำนาก็มาทำเห็ดนางฟ้าเป็นอาชีพหลัก ช่วงที่รอเชื้อเห็ดเดินให้เต็มถุง เป็นช่วงที่ค่อนข้างว่าง จึงได้หามะนาวมาปลูกและขยายพันธุ์ขาย ช่วงนั้นมะนาวพันธุ์แป้นพิจิตรกำลังเป็นที่นิยม

แต่มะนาวที่ปลูกไม่สามารถออกลูกได้ทั้งปี เพราะยังออกตามฤดูกาลอยู่ จึงทำให้ต้องขายกิ่งพันธุ์มะนาวเพียงอย่างเดียว แต่ลุงชาญเองก็ไม่หยุดพยายามหาวิธีเรียนรู้ให้กับตัวเองเรื่อยๆ จนค้นพบการทำให้มะนาวออกผลตลอดปี

ลุงชาญเล่าว่าเป็นคนชอบหาปลาตามแหล่งน้ำใกล้บ้าน ขณะที่ไปหาปลาได้สังเกตเห็นว่า ตรงบริเวณที่อื่นข้าง ๆ คลองแห้งแล้งไปหมด แต่มีอยู่บริเวณเดียวของคลอง ที่มีวัชพืชขึ้นไม่แห้งตาย ด้วยความสงสัยจึงไปดูว่าเป็นเพราะอะไร ทำไมถึงไม่แห้งตาย

ผักตบชวามันไปอัดกันตรงสะพานปูน เพราะรถตักตักทิ้งเอาไว้ วัชพืชมันก็ไปขึ้นบนนั้นเขียวไปหมด ลองเอามาปลูกกับมะนาว 1 วงบ่อซีเมนต์ ขนมาแค่กระสอบเดียว พอดูไปสักระยะ ไอ้ที่ปลูกกับดินมันไม่ค่อยโต แต่ที่ปลูกกับผักตบชวามันแตกยอดดี

เมื่อคอยสังเกตดูต้นมะนาวที่ปลูกด้วยผักตบชวาเติบโตได้ดีลุงชาญจึงชวนภรรยานำรถกระบะไปขนผักตบชวาที่ย่อยสลายดีแล้วตามคลอง นำมาใส่ปลูกมะนาวได้อีก 5 วงบ่อซีเมนต์ ใช้เวลาประมาณ 8 เดือน มะนาวโตดี ติดดอก ออกผล ซึ่งผิดกับมะนาวที่ปลูกกับดินต้นยังแคระแกร็น ไม่โตเท่าที่ควร

เมื่อมะนาวที่ปลูกด้วยผักตบชวาโตดี ติดลูกดี ได้ผลผลิตดี จึงบอกให้สมาชิกในกลุ่มทราบ ทุกคนจึงนำไปปฏิบัติจนเห็นผลเหมือนที่ลุงชาญทำ จึงทำให้มีคนหลายพื้นที่มาศึกษาดูงานเรื่อย ๆ จนเป็นที่น่าภาคภูมิใจของกลุ่ม ลุงชาญยังบอกอีกว่า ผักตบชวาที่นำมาใส่ลงในวงบ่อซีเมนต์นั้น ไม่มีกฎเกณฑ์ว่าจะต้องใช้ในอัตราส่วนเท่าไหร่ สามารถนำผักตบชวาที่ย่อยสลายดีแล้ว ใส่ลงไปในวงบ่อซีเมนต์ที่ปลูกมะนาวได้เลย

คนก็เริ่มมาดูงาน เพราะทั้งสวนใช้ผักตบชวาหมดเลย ตอนที่ขนผักตบชวามา ถ้าสดอยู่ เอามาทิ้งให้ผุก่อน ประมาณ 45-60 วัน แต่ถ้าที่ผุแล้ว เอามาใส่ใช้ได้เลย ปลูกไปนาน ๆ มันจะยุบ จะให้อยู่ตัว ต้องเติมผักตบชวาอีกประมาณ 3 ครั้งจะอยู่ตัว หรือดูตามความเหมาะสมก็ได้ ถ้ายุบลงไปเหลือครึ่งวงบ่อ ก็คอยหมั่นเติม ไม่ต้องใส่ดินเลย

นอกจากนี้ ลุงชาญยังบอกอีกว่า ถ้าช่วงที่น้ำในคลองแห้งมาก ๆ ผักตบชวาจะหายากไม่ค่อยมี ก็จะใช้กาบมะพร้าวสับเพื่อแทนผักตบชวา แต่ที่เป็นหลักสำคัญที่สุดคือ ผักตบชวา เพราะทำให้ในดินมีไส้เดือน ด้วง แสดงให้เห็นถึงความสมบูรณ์ของดินผักตบชวา ที่ร่วนซุยทำให้รากมะนาวเดินได้ดี

โดย นายชาญ บุญเลิศ

เรียบเรียง โดยสุมนณ์ บุตรยี่