ปราสาทเต่าทอง

ปราสาทเต่าทอง

ปราสาทเต่าทอง เป็นปราสาทศิลปะแบบเขมรที่เก่าแก่ โดยหลังเดิมนั้นสร้างด้วยอิฐขัดเรียบ ตั้งอยู่บนเนินรูปหลังเต่า มีคูน้ำล้อมรอบตามฉบับผังเมืองโบราณ มีทางเข้า 5 ทาง ปราสาทเป็นศิลปะสมัยใดไม่อาจทราบได้ เพราะองค์ปราสาทและเรือนครรภธาตุนั้นถูกสร้างทับด้วยสิ่งก่อสร้างสมัยใหม่อันมีเหตุเนื่องมาจากใน พ.ศ. 2521 มีการพบทองคำและเครื่องประดับโบราณมากมาย อาทิ กรองศอทองคำประดับพลอย ธำมรงค์ทองคำ หอก ด้าว ง้าว ขอ ดาบ พระแสงขรรค์ ที่ล้วนทำจากเงิน สำริด และทองคำ เป็นปราสาทหลังเดียวในประเทศไทย ที่ยังมีทรัพย์สมบัติฝังอยู่ในเรือนธาตุ ทั้งนี้เพราะความร่วมมือของชาวบ้านในพื้นที่ ที่พยายามจะปกป้องทรัพย์สมบัติจากบรรพชน โดยหารู้ไม่ว่าเป็นการทำลายโบราณสถานในคราวเดียวกัน ปัจจุบันจึงทำให้ปราสาทไม่เหลือเค้าปราสาท เป็นเหตุให้ยากต่อการขุดค้น แต่อย่างไรก็ตามจากการสัณนิษฐานตามหลักฐานแวดล้อมในพื้นที่ใกล้เคียงแล้ว ก็สามารถสรุปได้ว่าปราสาทเต่าทองน่าจะมีอายุไล่เลี่ยกับบรรดาปราสาทใกล้เจคียงซึ่งได้แก่ ปราสาทภูมิโปน ปราสาทบ้านจารย์ (ปราสาทสังข์สินชัย)และ ปราสาทหมื่นชัย ต.กระเทียม คือราวพุทธศรรตวรรษที่ 12 - 14

เสมาธรรมจักร

พระนขธาตุ (เจดีย์พระธาตุหน้าพระอุโบสถ)

สร้างในปี พ.ศ. 2302 ศิลปะลาวจำปาศักดิ์

พระพุทธเวฬีสารีธาตุ (พระใหญ่ในอุโบสถ ดัดแปลงมาจากเทวรูปในวิหารสมัยปราสาทขอม มีการโบกดินเหนียวทับและมีการฉาบปูนทับหลายชั้น หลังจากการสแกนด้วยเครื่องมือสแกนโลหะ พบมีแกนเป็นหิน มีโลหะทองคำและโลหะเงิน บุครอบหินในองค์พระ แต่ไม่สามารถกะเทาะออกได้ เนื่องจากฉาบดินและปูนทับหลายชั้น)

ศาสนสถานและศาสนวัตถุสำคัญ

1. พระพุทธเวฬีสารีธาตุ (พระใหญ่ในอุโบสถ ดัดแปลงมาจากเทวรูปในวิหารสมัยปราสาทขอม มีการโบกดินเหนียวทับและมีการฉาบปูนทับหลายชั้น

หลังจากการสแกนด้วยเครื่องมือสแกนโลหะ พบมีแกนเป็นหิน มีโลหะทองคำและโลหะเงิน บุครอบหินในองค์พระ แต่ไม่สามารถกะเทาะออกได้ เนื่องจากฉาบดินและปูนทับหลายชั้น)

2. พระเจ้าหอกลอง (พระเจา หรือพระเจ้า) เป็นพระพุทธรูปสำริด แต่เดิมตั้งไว้ในปราสาทเต่าทองต่อมาถูกลักขโมยสุญหายไป

แล้วถูกพบโดยชาวบ้านบางสะกาดในทางเกวียนก่อนข้ามคลอง ปัจจุบันเรียกบริเวณนั้นว่าคลองพระเจา

หลังจากถูกพบได้มีการอัญเชิญไปเป็นพระพุทธรูปประจำตำบลสะกาดตั้งแต่ปี พ.ศ. 2509

ตามทะเบียนหมายเลขศาสนวัตถุสำคัญ สข. ๓๒/๑๒๘.๒๕๑๑ ก. ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ ณ วัดทรายขาว บ้านสะกาด ต.สะกาด อ.สังขะ จ.สุรินทร์

3. พระนขธาตุ (เจดีย์พระธาตุหน้าพระอุโบสถ) สร้างในปี พ.ศ. 2302 ศิลปะลาวจำปาศักดิ์

4. หอระฆังไม้ สามชั้นเรือนยอดสุวรรณหงส์สร้างในปี พ.ศ. 2504

5. กลองเพล ใบเก่าชำรุด ปัจจุบันเป็นใบใหม่

6. เกราะโปง (ปัจจุบันเป็นโปงใบที่สามเปลี่ยนเมื่อ พ.ศ. 2535)

7. ระฆังสำริด (สูญหายเมื่อปี พ.ศ. 2533)

8. กังสดาลตีฉันเพล

9. ปราสาทเต่าทอง

10. คูน้ำรอบปราสาท(ปัจจุบันมีการถมที่แทบไม่เหลือร่องรอย)

11. ศาลาการเปรียญไม้ (ปัจจุบัน ปลวกแทะ)

12. สระน้ำ

13. ป่าช้า