ประวัติความเป็นมา
สิมวัดจักรวาลภูมิพินิจ (วัดหนองหมื่นถ่าน) ตั้งอยู่ที่หมู่บ้านหนองหมื่นถ่าน ตำบลหนองหมื่นถ่าน มีลักษณะทางศิลปกรรมเป็นสิมแบบพื้นเมืองอีสาน ประเภทสิมทึบ หน้าบันหรือรังผึ้งมีลวดลายแกะสลักไม้ ภายนอกมี "ฮูปแต้ม" เป็นภาพพุทธประวัติตอนมารผจญ ภาพขุมนรก และภาพพระพุทธองค์ ขณะปลงพระเกศา มีพระอินทร์มารับนำไปประดิษฐานยังเจดีย์จุฬามณี ภายในมีภาพวรรณคดีพื้นเมืองเรื่องสังข์ศิลป์ชัย สันนิษฐานว่ามีอายุในราวสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
สร้างขึ้นราว พ.ศ. 2330 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน 2451 สิมหรืออุโบสถวัดจักรวาลภูมิพินิจ เป็นสถาปัตยกรรมแบบพื้นถิ่นอีสาน ภายใต้อิทธิพลศิลปะลาวและรัตนโกสินทร์ตอนต้น มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวในการประดับตกแต่งตัวอาคารด้วยช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ คันทวย และรวงผึ้ง ที่แกะสลักด้วยไม้อย่างงดงาม มีจิตรกรรมฝาผนังที่เป็นฝีมือช่างพื้นบ้านทั้งภายนอกและภายในอาคาร
สิ่งที่น่าสนใจภายในวัด
สิมวัดจักรวาฬภูมิพินิจ มีลักษณะทางศิลปกรรมแบบพื้นเมืองอีสาน ประเภทสิมทึบ หน้าบันหรือรังผึ้งมีลวดลายแกะสลักไม้ หลังคาทำจากกระเบื้องไม้ ภายนอกมี ฮูปแต้ม เป็นภาพพุทธประวัติตอนมารผจญ ภาพขุมนรก และภาพพระพุทธองค์ขณะปลงพระเกศามีพระอินทร์มารับนำไปประดิษฐานยังเจดีย์จุฬามณี ภายในโบสถ์มีภาพวรรณคดีพื้นเมืองเรื่องสังข์ศิลป์ชัย สันนิษฐานว่ามีอายุในราวสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นสิมโบราณที่วัดจักรวาลภูมิพินิจ บ้านหนองหมื่นถ่าน แห่งนี้ถือได้ว่ามีความสมบูรณ์และสวยงามมาก ลวดลายไม้แกะสลัก คันทวย ช่อฟ้า นาคสะดุ้ง และรังผึ่งหน้าบัน ยังเด่นเป็นสง่าและดึงดูดให้ผู้ที่ผ่านไปผ่านมาและผู้ที่ชื่นชอบศิลปะแบบอีสานต้องมาดูมาชมเป็นอย่างยิ่ง ภาพเขียนสีที่อยู่หน้าสิมและอยู่ภายในตัวสิม ยังเด่นเป็นสง่าสวยงามอยู่บนฝาผนังอวดถึงฝีมือของช่างเขียน และภูมิปัญญาของการใช้สีที่ยังคงทนมาถึงทุกวันนี้กว่า 100 ปีแล้ว