ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกี่ยวกับอาหารและผักพื้นบ้าน “การทำกาแฟโบราณ”
ข้อมูลการเดินทางไปยังภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยสังเขป (เริ่มต้นจากที่ว่าการอำเภอ)
เดินทางจาก กศน.อำเภอเกาะลันตาไปทาง บ้านร่าปู หมู่๑ ตำบลเกาะกลาง เลยมัสยิดบ้านร่าปูแล้วหลี้ยวขวาเข้าไปถนนหมู่บ้านร่าหมาด ไปตามถนนบ้านร่าปู-ร่าหมาด ขับตรงไปจนถึงมัสยิดบ้านร่าหมาดเลยมัสยิดบ้านร่าหมาด ขับตรงไปประมาณ ๔๐๐ เมตร อยู่ทางซ้ายมือเป็นร้านขายกาแฟ ตรงข้ามกับทางเข้าซอยโคกเจริญเหลี้ยวซ้ายไปทางบ้านร่าหมาด
ข้อมูล/รายละเอียดภูมิปัญญาท้องถิ่น
นางกิตติมา บอกว่า สูตรกาแฟโบราณบ้านร่าหมาดนี้มีสูตรมาจากนางเกี้ย สุภาพ และได้มีการสืบต่อมาถึงนางกุศล ซื่อตรง และได้รับการถ่ายทอดจนมาเป็นกาแฟโบราณบ้านร่าหมาดในปัจจุบันสาเหตุที่ใช้ชื่อว่า กาแฟโบราณร่าหมาด เพราะว่า ขั้นตอนการผลิตกาแฟของบ้านร่าหมาดใช้วิธีโบราณจริงๆ ไม่มีเครื่องจักรเข้ามาช่วย ทุกกระบวนการผลิตใช้กำลังคน (สตรีสูงวัย) และวัสดุที่มีอยู่ตามธรรมชาติเท่านั้น แม้แต่ไฟที่ใช้คั่วเมล็ดกาแฟก็ใช้ไฟจากฟืนแทนการใช้แก๊ส ที่บ้านร่าหมาดจะรับซื้อเมล็ดกาแฟสดสายพันธุ์โรบัสต้า จากบ้านคลองท่อม เนื่องจากที่บ้านร่าหมาดมีการปลูกกาแฟน้อย ทำให้ได้ผลผลิตไม่เพียงพอต่อความต้องการในการผลิตที่ผ่านมากาแฟโบราณบ้านร่าหมาดได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานต่างๆ อาทิ สำนักพระราชวัง กศน.เกาะลันตา อุตสาหกรรมจังหวัด สาธารณสุขจังหวัด
จากการรวบรวมความรู้และคิดค้นจนเจอ สูตร กาแฟฉบับโบราณการผลิตกาแฟแบบฉบับโบราณ มีรายละเอียดพอสังเขปดังนี้
ส่วนผสม
เมล็ดกาแฟ พันธุ์โรบัสต้า
น้ำตาลทรายขาว
น้ำตาลทรายแดง
น้ำ
วิธีการผลิตกาแฟโบราณบ้านร่าหมาด
1.เริ่มจากการคั่วเมล็ดกาแฟด้วยเตาฟืนจนเมล็ดกาแฟสดมีสีดำ
2.จากนั้นยกลง นำน้ำตาลทรายแดงและขาวอย่างละเท่าๆ กัน
3.นำมาเคี่ยวจนเป็นยางมะตูม
4.นำเมล็ดกาแฟที่คั่วไปผสมกับน้ำตาลที่เคี่ยวแล้วยกลง
5.นำกาแฟที่เย็นใส่ครกตำให้ละเอียด และนำมาร่อน
6.เอาแต่เนื้อกาแฟที่ละเอียด วางไว้จนเย็น นำกาแฟ
เสร็จแล้วจะได้บรรจุใส่ผลิตภัณฑ์ เพื่อออกจำหน่ายในราคา ถุงเล็ก 60 บาท ถุงใหญ่ 120 บาท ซึ่งทุกขั้นตอนของการผลิตกาแฟโบราณร่าหมาดนั้น ใช้กรรมวิธีโบราณจริงๆ โดยไม่ใช้เครื่องจักรใดๆ เข้ามาช่วยในกระบวนการผลิต ทั้งนี้แพ็กเกจจิ้งของกาแฟโบราณบ้านร่าหมาด ได้รับการสนับสนุน และออกแบบโดยมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
เกียรติประวัติและผลงาน
- ได้รับการคัดสรรเป็นผลิตภัณฑ์ดีเด่น ระดับ 3 ดาว ประจำปี 2546
- ได้รับเครื่องหมาย มผช.ปี 2548 และรางวัล OTOP 4 ดาว ประจำปี 2553
- ได้รับรางวัลเกษตรกรสำนึกรักบ้านเกิด ปี 2556
ข้อมูลการติดต่อ
34/1 ม.2 ต.เกาะกลาง อ.เกาะลันตา จ.กระบี่ 81120