Probeer enkele soorten relaties op bovenstaande as te plaatsen.
Ouders-kinderen
Hechte vrienden
Buurtbewoners
Vrienden
Collega's / Klasgenoten
Onbekende voorbijgangers in publieke ruimte
Alleen zijn
Omkeringsgrens: Binnen deze grens is er minstens evenveel respect voor de ander dan voor zichzelf, buiten deze grens wegen de eigen behoeften meer door. In elke gezonde relatie is er minstens een beetje aandacht voor de eigen behoeften. In de richting van de groene zone is er dus een grote grijze zone.
Grens van zelfbeschikking: Binnen deze grens is er respect voor wat de ander wil, voorbij deze grens is er grensoverschrijdend gedrag. Uitoefenen van zelfbeschikkingsrecht veronderstelt twee vaardigheden: zelfbewustzijn en coommunicatievaardigheid.
Probleem met zelfbewustzijn: Wat ik vandaag leuk vind dat iemand van mij vraagt, kijk ik morgen misschien niet meer zo positief op terug. Of misschien weet ik niet goed wat ik wil en wil ik experimenteren met wat ik wel of niet leuk vindt. Of misschien voel ik tegenstrijdige verlangens? Aanvoelen en bewust zijn van wat je wil is niet evident.
Probleem met communicatie: Weet ik op welke manier ik mijn verlangens of grenzen kan duidelijk maken? Welke woorden of beelden kan ik gebruiken? Heb ik schrik om mezelf of de ander teleur te stellen of om gek over te komen? Sta ik onder sociale druk om een gevoel, een gedachte of een mening wel of niet te uiten?
Naast het trainen van mensen in de ‘defensieve’ vaardigheden van zelfbewustzijn en communicatievaardigheden, die ze nodig hebben om geen slachtoffer te worden, moeten mensen ook oefenen in ‘offensieve’ vaardigheden van geleidelijkheid, empathie en regelmatig checken om geen dader te worden.
Fundamenteler is de vraag of de grens van het zelfbeschikkingsrecht ook de grens is van de schade. Soms stellen mensen uit vrije wil gedrag, of vragen ze om gedrag dat schadelijk is. Vanaf wanneer is schade ook echt schade? De intensiteit, de duur en de opeenstapeling van verschillende vormen van destructief gedrag kunnen indicatoren zijn, naast de impact op het mentaal, fysiek en sociaal functioneren. De mate waarin relationeel gedrag dus destructief is wordt soms maar achteraf of door externen toegemeten. Ook in de richting van de destructieve zone is de grijze zone dus erg groot.
Plaats onderstaande termen in het schema
Afzijdig blijven
Agressie
Angst
Apathie
Autonomie
Begeerte
Boosheid
Compliment geven
Cynisme
Defensief reageren
Depressie
Fetish
Geheim houden
Geslotenheid
Grensoverschrijdend gedrag
Intiem
Introvert zijn
Isolatie
Koesteren
Kritisch
Lust
Meditatie
Manipuleren
Masturberen
Me-time
Onzekerheid
Openbaar
Pervers
Porno kijken
Reflectie / nadenken
Respect
Rusten
Safe-zone
Sexting
Tederheid
Trouw
Twijfelen
Verdriet
Verlegen reageren
Verliefdheid
Vertrouwen
Vluchten
Voorspel
Vriendschap
Zwijgen
De slechtste manier om ...
Hoe verleid jij? / Hoe wil jij verleid worden? Zet het eens op een post-it.
Stevens, L., Hoe verleid je juridisch verantwoord, een vrouw? Universiteit van Vlaanderen, https://youtu.be/TUwTRX1TEss
Zoals we hierboven hebben gezien is er een grote grijze zone in afstand en nabijheid. Maar hoe wordt dit juridisch bekeken? Voor een rechtbank zijn er dader en slachtoffer, schuldig of onschuldig. Waar liggen de juridische grenzen?
https://onderwijs.hetarchief.be/collecties/1b01a8fd-34e4-42c2-a690-a64665d67d56