ในปัจจุบันที่ข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ รับรู้ และเข้าถึงได้โดยง่าย ไม่ว่าจะเป็นการรับรู้ได้ด้วยตนเอง หรือ รับรู้จากผู้อื่นที่ส่งข้อมูลต่อ ๆ กันมา ซึ่งหนึ่งในข้อมูลข่าวสารที่เกิดขึ้น ก็จะมีเรื่องราวที่เกี่ยวกับความไม่โปร่งใส หรือการทุจริตภายในหน่วยงานภาครัฐ รวมอยู่ด้วย จากข่าวสารที่เกิดขึ้น หลายคนอาจเกิดความสงสัยว่า ทำไมถึงมีการตรวจสอบรายละเอียดเหล่านั้นได้ และทราบได้อย่างไรว่ามีความไม่โปร่งใส หรือการทุจริตเกิดขึ้น ซึ่งเกิดจากการรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 มาตรา 58 บัญญัติว่า "บุคคลย่อมมีสิทธิได้รับทราบข้อมูล หรือข่าวสารสาธารณะในครอบครองของหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือราชการส่วนท้องถิ่น เว้นแต่การเปิดเผยข้อมูลนั้นจะกระทบต่อความมั่นคงของรัฐความปลอดภัยของประชาชนหรือส่วนได้เสีย อันพึงได้รับความคุ้มครองของบุคคลอื่น ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ" ในที่นี้ระบอบประชาธิปไตย ได้มีการให้ประชาชนมีโอกาสกว้างขวางในการได้รับข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการดำเนินการต่าง ๆ ของรัฐเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อที่ประชาชนจะสามารถแสดงความคิดเห็นและใช้สิทธิทางการเมืองได้โดยถูกต้องกับความเป็นจริง อันเป็นการส่งเสริมให้มีความเป็นรัฐบาลโดยประชาชนมากยิ่งขึ้น สมควรกำหนดให้ประชาชนมีสิทธิได้รู้ข้อมูลข่าวสารของราชการ โดยมีข้อยกเว้นอันไม่ต้องเปิดเผยที่แจ้งชัดและจำกัดเฉพาะข้อมูลข่าวสารที่หากเปิดเผยแล้วจะเกิดความเสียหายต่อประเทศชาติหรือต่อประโยชน์ที่สำคัญของเอกชน ทั้งนี้ เพื่อพัฒนาระบอบประชาธิปไตยให้มั่นคงและจะยังผลให้ประชาชนมีโอกาสรู้ถึงสิทธิหน้าที่ของตนอย่างเต็มที่ เพื่อที่จะปกปักรักษาประโยชน์ของตนได้อีกประการหนึ่งด้วย ประกอบกับสมควรคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลในส่วนที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลข่าวสารของราชการไปพร้อมกัน จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้ขึ้นเป็น พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ขึ้นมา