Imperio II-V d.C.
Imperio II-V d.C.
Embedded Files
A Idade de Ouro do Imperio Romano
A Idade de Ouro do Imperio Romano
Foi a época de grandes emperadores. A chegada ao trono de Traxano, no ano 98 d.C. inaugurou a era máis gloriosa do Imperio, no século no que Roma alcanzou o seu máximo esplendor e desenvolvemento.
O século de ouro (s. II d.C.)
O século de ouro (s. II d.C.)
Durante varias xeracións, o Imperio estivo gobernado por emperadores extraordinariamente capaces. Os reinados destes homes foron longos e prósperos, e cando morrían, deixaban o seu lugar ao máis capacitado para exercer o poder.
O século II é coñecido como o século de Ouro do Imperio Romano. Durante este período estendeuse por todas partes unha sensación de plenitude e perfección. Construíronse acuedutos, novas calzadas e grandes edificios públicos.
Tres grandes emperadores
Tres grandes emperadores
Traxano (53 d.C.-117 d.C.), o gran xeneral, aportou a Roma as súas últimas conquistas a Dacia, Arabia e Mesopotamia levando as fronteiras ata a súa máxima expansión.
O seu sucesor, Hadrián (76 d.C.-138 d.C.) , decidiu que non había que conquistar máis territorios se non mellorar o estado dos que xa estaban conquistados.
Á sua morte comezou o tranquilo reinado de Antonino Pío (86 d.C.-161 d.C.), un home bondadoso e clemente, que non parecía un emperador senón un pai que dirixía o Imperio.
Primeiros signos preocupantes
Primeiros signos preocupantes
Sen embargo, baixo o seu sucesor Marco Aurelio (121 d.C.-180 d.C.), que foi tamén un magnífico gobernante, comenzaron a aparecer os primeiros síntomas de que a Idade de Ouro estaba chegando ao seu fin.
Os bárbaros, ansiosos por facerse coas riquezas de Roma, asediaban todas as fronteiras do Imperio. Cando os ataques eran lanzados por guerreiros, as lexións romanas podían rexeitalos con certa facilidade. Pero pronto comenzaron a chegar tribos enteiras, grandes masas de xente famenta chegadas de Europa Central e as estepas rusas. Estas masas migratorias, non buscaban presentar batalla, senón novas terras nas que asentarse, e contra eles non cabía utilizar o recurso das armas.
O Imperio, que alcanzara con Traxano a súa máxima expansión, comenzará a contraerse a partir de Marco Aurelio. Este príncipe filósofo, amante da paz, e autor dalgunas das obras máis interesantes do pensamento romano, veuse obrigado a combater sen descanso na fronteira do Danubio. Pero Roma xa non pelexaba para conquistar novos territorios, se non para defenderse, e a partir deste momento, cada derrota supondría a pérdida dunha parte dos seus dominios.
A sucesión de Marco Aurelio
A sucesión de Marco Aurelio
Para acabar de empeorar as cousas, un home tan sabio como Marco Aurelio deixouse cegar por o afecto aos da súa propia sangue, rompendo o excelente sistema de sucesión que tan ben funcionara durante todo o século. En lugar de elixir ao home máis axeitado para sucedelo, entregou o imperio ao seu fillo Cómodo, a pesar de que éste dera mostras dunha crueldade que sería acentuada polo poder.
Marco Aurelio. Mediados do S. II d.C.Museu d'Historia de Tarragona. España. Algúns dereitos reservados por Rafael dP
Os graves problemas do Imperio
Os graves problemas do Imperio
Cómodo. A idade de Ferro.
Cómodo. A idade de Ferro.
Co reinado de Cómodo acababa a Idade de Ouro do Imperio e comezaba a Idade de Ferro. A súa primera decisión foi firmar apresuradamente a paz cos bárbaros. Era un gran afeccionado aos combates de gladiadores, e gustáballe mesturarse con estos homes de baixa condición.
De regreso a Roma, Cómodo dou renda solta ao seu carácter violento e aos seus delirios de grandeza: quixo que os romanos lle rendesen culto como a Hércules, cambiou ao seu antollo os nomes dos doce meses, e incluso o da propia Roma.
O primeiro día do ano 193 tiña plantexado sacrificar aos dous cónsules, despois de que concluíran o desfile ritual que inauguraba o ano.
Pero o 31 de decembro foi estrangulado no baño por un dos seus escravos.
Cambio de dinastía: os Severos
Cambio de dinastía: os Severos
Á súa morte, o Senado deixou facer aos soldados, xa que despois sería a forza das lexións a que decidiría o futuro de Roma.
Tras varios meses de incertidume, fíxose co poder Septimio Severo, o primeiro emperador procedente do norte de África, que inauguraba a dinastía dos Severos.
Estos emperadores rudos e bos administradores, impuxeron un corto período de estabilidade.
A cidadanía romana
A cidadanía romana
O sucesor de Septimio Severo, chamado Caracalla, é recordado nos libros de Historia por conceder a cidadanía romana aos habitantes do Imperio no ano 212.
A condición de cidadán fora un ben cobizado ao alcance de moi poucos a comezos do Imperio, pero fórase extendendo co paso do tempo, ata o punto de que a medida de Caracalla non tivo demasiada trascendencia práctica, pero si simbólica.
Roma deixara de ser unha cidade que gobernaba territorios obtidos por conquista no seu beneficio, para convertirse nun só Imperio no que todos os seus habitantes eran iguais, sen importar o lugar do seu nacemento.
Estas transformacións conducirían pouco a pouco a que Roma fora unha cidade máis dentro do seu propio Imperio, e darían comezo á súa lenta decadencia.
Busto de Caracalla. Museo Arqueolóxico Nacional de Nápoles. Imaxe da Wikipedia.
Fin da dinastía
Fin da dinastía
Caracalla foi un emperador cruel, capaz de asasinar ao seu propio irmán, Geta, en presencia da súa espantada nai. Arrastrou o imperio a unha inoportuna campaña en Oriente para igualar ou superar as conquistas de Alexandre Magno.
Coma outros emperadores, morreu asasinado, mentres preparaba unha campaña en Siria no ano 217.
Busto de Geta. Museo do Louvre. Imaxe da Wikipedia.
A gran confusión do século III
A gran confusión do século III
O fin da dinastía dos Severos abreu un dos séculos máis confusos da Historia do Imperio: o século III. Nel sucedéronse medio centenar de emperadores.
Mentres xenerais sen escrúpulos se disputaban a púrpura e arrastraban ás lexións á Guerra Civil, os bárbaros asediaban as fronteiras, a poboación empobrecíase e as provincias sumíanse no caos. Por momentos chegou a parecer que o Imperio chegara ao seu fin.
As Grandes Reformas
As Grandes Reformas
As reformas de Diocleciano
As reformas de Diocleciano
Durante o século III Roma atopábase sumida no caos e o seu fin parecía inminente. Sen embargo, un oscuro xeral de orixe humilde, Diocleciano, conseguiu tomar de novo as rendas do poder con man firme, e no ano 285 inaugurouse una era de reformas que asegurarían a supervivencia do Imperio durante casi dous séculos máis en Occidente e mil anos en Oriente.
Diocleciano percatouse de que un solo emperador non era suficiente para atender todas as necesidades do Imperio e decidiu dividir os seus dominios en 2, colocando a liña divisoria na Península Balcánica.
Fundou así a famosa tetrarquía: cada parte do imperio (a oriental e a occidental) estaría baixo o mando dun emperador, co título de Augusto, que á súa vez tería como subordinado a unha especie de viceemperador, chamado César, que atendería a seguridade das fronteiras.
Busto dunha estatua do emperador romano Diocleciano no Museo Arqueolóxico de Estambul. Imaxe da Wikipedia.
Constantino
Constantino
As súas reformas foron mantidas e continuadas por Constantino, aínda que con algunhas modificacións. Pero o reinado deste emperador merece unha atención particular por dous feitos fundamentais:
No ano 313 d.C. Constantino (272 d.C.-337 d.C.) declarou a liberdade de cultos en todo o Imperio, e o Cristianismo, tantas veces perseguido, iniciou entón o largo camiño que o convertería na relixión oficial de Roma.
Ademais, este emperador fundou a nova cidade de Constantinopla, á que convirteu en capital imperial.
Durante todo o século IV, as profundas reformas de Diocleciano (244 d.C.-311 d.C.) permitiron administrar, con dificultades, un imperio acosado polos bárbaros e debilitado polo empobrecemento das súas provincias. Os escasos recursos do Estado non daban abasto para sofocar todos os intentos de invasión.
Busto da estatua colosal de Constantino na Basílica Nova de Roma (Museos Capitolinos). Imaxe da Wikipedia.
Teodosio divide o Imperio
Teodosio divide o Imperio
Finalmente, no ano 378 subiu ao trono Teodosio (346 d.C.-395 d.C.), chamado o Grande. Obrigado a defender as fronteiras sen dispoñer apenas de tropas, Teodosio comenzou a servirse de forma masiva de soldados bárbaros, e firmou un tratado cos godos.
Ademais, Teodosio convertiu o Cristianismo na relixión oficial de Roma, ao mesmo tempo que prohibía a práctica do paganismo. A excelente organización da Igrexa alcanzaba lugares aos que non chegaba a administración romana, e co tempo ocuparía en parte o seu lugar.
Buscando unha última solución desesperada aos problemas do Imperio, Teodosio decidiu repartilo, ao morrer, (395 d.C.) entre os seus dous fillos, dando comezo a histórica división, que será xa definitiva, entre Oriente e Occidente.
O imperio de Occidente quedou a cargo de Honorio, e o de Oriente nas mans de Arcadio.
Teodosio, segundo un gravado alemán de 1836. Imaxe da Wikipedia.
As invasións bárbaras
As invasións bárbaras
Fin do Imperio Romano.
Occidente asediado
Occidente asediado
A división do Imperio en dúas mitades, pola causa da morte de Teodosio, non puxo fin aos problemas. Burgundios, Alanos, Suevos e Vándalos chegaron até Hispania e o Norte de África.
Os dominios occidentales de Roma quedaron reducidos a Italia e unha estreita franxa ao sur da Galia. Os sucesores de Honorio (395 a.C.-423 d.C.) foron monarcas títeres, nenos manexados ao seu antoxo polos fortes xenerais bárbaros, os únicos capaces de controlar as tropas.
O ano 402, os godos invadiron Italia, e obligaron aos emperadores a trasladarse a Rávena, rodeada de pantanos e máis segura que Roma e Milán. Mentras o emperador permanecía, impotente, recluido nesta cidade portuaria do norte, contemplando cómo o seu imperio se desmoronaba, os godos saqueaban e queimaban as cidades de Italia ao seu antollo.
O saqueo de Roma
O saqueo de Roma
No 410 as tropas de Alarico asaltaron Roma. Durante tres días terribles os bárbaros saquearon a cidade, profanaron as súas igrexas, asaltaron os seus edificios e roubaron os seus tesouros.
Isto sumiu a poboación na tristeza e no pánico. Co asalto á antiga capital perdíase tamén calquera esperanza de resucitar o Imperio, que agora se revelaba abocado inevitablemente a súa destrución.
Os cristiáns, que chegaron a identificarse co Imperio que tanto os persiguiu no pasado, viron na súa caída un sinal certo da fin do mundo, e moitos comenzaron a vender as súas pertenencias e abandonar as súas tarefas.
San Agustín, obispo de Hipona, obrigado a saír ao paso destos sombríos presaxios, escribiu entonces “A Cidade de Deus” para explicar aos cristiáns que, aínda que a caída de Roma era sen dúbida un suceso desgraciado, só significaba a pérdida da Cidade dos Homes. A Cidade de Deus, identificada coa súa Igrexa, sobreviviría para mostrar, tamén aos bárbaros, as ensinanzas de Cristo.
Retrato de Alarico. Imaxe da Wikipedia.
Fin do Imperio Romano de Occidente
Fin do Imperio Romano de Occidente
Finalmente, no ano 475 chegou ao trono Rómulo Augústulo. O seu pomposo nome facía referencia a Rómulo, o fundador de Roma, e a Augusto, o fundador do Imperio. E sen embargo, nada había no xoven emperador que recordara a estos grandes homes. Rómulo Augústulo foi un personaxe insignificante. En efecto, só un ano despois do seu acceso ao trono foi deposto polo xeneral bárbaro Odoacro, que declarou vacante o trono dos antigos césares.
Así, no ano 476 d.C. caeu o Imperio Romano de Occidente, devorado polos bárbaros. O de Oriente sobreviviría durante mil anos máis, ata que os turcos, no ano 1453, derrocaron ao último emperador bizantino. Con el terminaba o bimilenario dominio dos descendentes de Rómulo.
Rómulo Augústulo renuncia á súa coroa ante Odoacro. Imaxe da Wikipedia.
Report abuse