Wapen

Wapenbeeld

Wapen van het Zwolse regeringsgeslacht Gelderman: in rood een zilveren keper vergezeld van drie rechts uitvlie­gende zilveren meeuwen. Helmteken: een staande zilveren meeuw tussen een rode vlucht. Dekkleden: rood, gevoerd van zilver.

Wapenspreuk

"Le plus loin ­ Le plus serré".

Voorwerpen met wapen

Dit wapen komt voor op een in 1638 te Amsterdam door een onbekende meester vermoedelijk voor Arent Janszn Gelderman (overl. 1669), sedert 1639 Lantscapsbode van Overijssel, vervaardigde zilveren puntschotel. Vervolgens verschijnt dit wapen als dat van diens zoon Egbert Gelderman (1648-­1711) in alliantie met het wapen van de familie Scrive­rius op de door de Zwolse zilversmid Joan Kuinder gemaakte zilveren klepdeksel van een Delfts blauwe aardewerk bier-­ of wijnkan met chinoiserie uit 1682.

Uit de 18e eeuw dateert een V.O.C.­-glas van Arnold Gelderman (1677­-1757), Gedeputeerde ter Kamer Delft van de V.O.C. Voorts bevinden zich naast deze voorwerpen enkele cachets met dit wapen, daterende uit de 18e en 19e eeuw, zich in deze familie Gelder­man. In 1990 werd een memo­rietriptiek met o.m. de wapens Gelderman en Ulger geplaatst in de Waalse Kerk aan de Schou­tenstraat te Zwolle.

Wapen Gelderman door J. van Leeuwen N.P. 1913 Puntschotel met wapen Gelderman met op de rand afwisselend

afbeeldingen van de vier elementen en de vier jaargetijden

Bijna identieke wapens

Het onderhavige wapenbeeld wordt beschouwd streekeigen te zijn voor de kop van Overijs­sel/Noord-­Veluwe: een keper vergezeld van drie voorwerpen. Opvallend is dat het onderhavige wapen vrijwel identiek is aan dat van verschillende adellijke ge­slachten in deze streken, zoals deze zijn afgebeeld op de kopergravure "Wapenen der Hoog­edele en Ridderlijke stammen in het Landt van Overijssel" van Anthonie van Mierlo, gedrukt in 1663 bij Gerrit Tydeman in Zwolle: van Ensse, van Isselmuden, Stel­ linck, Suire, Van der Veght. Hier zijn echter geen vlie­gende vogels, doch merletten afgebeeld. Door de heraldicus Muschart is de vraag opgewor­pen of bij deze afwijking van een wapen­breuk sprake zou kunnen zijn, uitgaande van enige relatie met een van deze geslachten.

Vogels in wapen

De vogels in het wapen Gelderman zijn steevast als meeuwen aangeduid, doch ook is de mogelijkheid van eenden niet uitge­sloten. In 19e eeuwse correspondentie met Vorsterman van Oijen wordt van 'merlen' gesproken. De ornithologische deskundigheid van de zilversmeden en cachet­graveurs is niet zodanig geweest dat omtrent de vogelsoort zekerheid kan bestaan.