Baliabideak

Ahozkoaren baliabideak: berbalak eta ez berbalak

Baliabideen inguruan iritzi ezberdinak daudela kontuan izanda, guk hainbat egileren sailkapen ezberdinak hartu eta guretzat interesgarriena izan daitekeena laburtu dugu sailkapen honetan:

Ahozko baliabideak

1.- Baliabide ez berbalak (testuinguruarekin batera lantzeko):

hands-41338_640.png

    • Gorputzaren mugimenduak (kinesikoak): begirada; keinuak (aurpegikera, buruaren eta eskuen mugimendua), arnasa eta gorputz jarrera.

    • Espazioa eta kokapena (proxemikoak): nora begira, distantzia, kokagunea. Norberak espazioa nola ulertzen duen eta gizartean nola ulertzen den.

    • Kanpoko itxura (kanpoko osagarriak): janzkera, mozorroak, garbitasuna...

    • Espazioari dagozkion elementuak: argitasuna, akustika, aulkien antolaketa…


2.- Baliabide paraberbalak (testuinguruan eta hizkuntzan lantzeko): ahotsa (berezkoa, fisikoa, biologikoa) eta ahoskera

paraberbal2.png

    • Arnasa

    • Ebakera: komunikazioaren oinarria da, gaizki ebakiz gero ez da ezer ulertzen eta beste muturrean, gehiegizko ebakerak ondorio kaltegarriak ditu (ebakera hiper perfektuak entzulearengandik urrundu egiten gaitu). Txarra ebakera-modu bakar baten jabe izatea da.

    • Isiluneak

    • Abiadura eta erritmoa

    • Bolumena, intentsitatea

    • Tonua (bakoitzak berea duen arren, tonu altua pozarekin eta tonu baxua tristurarekin lotzen dira; egoera emozionalarekin lotua)

    • Intonazioa, musika (testuari lotuagoa galderetan, harridura): hitz-katea -hitzak ez dira bakarka ahoskatzen, aurreko eta atzekoekin lotuta dago -atzoizantzen-; puntuazio zeinuak ez datoz beti bat isiluneekin; intonazioaren bidez adierazten dugu esaldia amaitu den ala ez; tonu aldaketa kohesio-modua da.

    • Azentua (ez da gaztelanian bezain markatua, hitza ez da unitatea sintagma baizik eta testuinguruaren zein euskalkiaren arabera aldagarria)

    • Ahoskera (palatalizazioak, hitz elkarketa -ezpada, ezta-, loturak hitzak janez, kontsonante bilkurak -etzara, etzetozela, emantzion, eluke-. EBAZ (Euskara Batuaren Ahoskera Zaindua), Euskaltzaindia, 1998

3.- Baliabide berbalak (hizkuntzan eta testugintzan):

berbalak tx.png

    • Inkoherentzia tematiko erlatiboa (gai batetik bestera joatea eta atzera itzultzea)

    • Elipsia

    • Lotura baliabide errepikatuak (“ta”, “ba”,”geo”)

    • Esaldi amaitu gabeak

    • Morfosintaxia desorekatua: komunztadura askotan pentsamenduarekin egitea eta ez egitura sintaktikoarekin.

    • Hitz eta molde errepikatuak (erredundantzia)

    • Hiztegi soila hitza etengabe erabiltzea elementu ezberdinak izendatzeko (adibidez “esan” hitza idatzian aipatu, gaineratu, azpimarratu, gehitu, mahairatu)

    • Hitz-makuluak (“ehh”)

    • Onomatopeiak

    • Hitz-ordena

    • Ez da horren zuzena (idatziaren arau estandarraren aldean)

    • Diskurtsoaren laguntza tresnak: ppt, ordenagailua, hormairudiak, marrazkiak, liburukiak...

Olatz Beobideren bideoa interesgarria dela uste dugu.

Bestalde hona hemen hitzik gabeko komunikazioa:

hitzikgabeko.png