Ahozko baliabideak

1.- Baliabide ez berbalak (testuinguruarekin batera lantzeko):

• Gorputzaren mugimenduak (kinesikoak): begirada; keinuak (aurpegikera, buruaren eta eskuen mugimendua), arnasa eta gorputz jarrera.

• Espazioa eta kokapena (proxemikoak): nora begira, distantzia, kokagunea. Norberak espazioa nola ulertzen duen eta gizartean nola ulertzen den.

• Kanpoko itxura (kanpoko osagarriak): janzkera, mozorroak, garbitasuna...

• Espazioari dagozkion elementuak: argitasuna, akustika, aulkien antolaketa…

2.- Baliabide paraberbalak (testuinguruan eta hizkuntzan lantzeko): ahotsa (berezkoa, fisikoa, biologikoa) eta ahoskera

• Arnasa

• Ebakera: komunikazioaren oinarria da, gaizki ebakiz gero ez da ezer ulertzen eta beste muturrean, gehiegizko ebakerak ondorio kaltegarriak ditu (ebakera hiper perfektuak entzulearengandik urrundu egiten gaitu). Txarra ebakera-modu bakar baten jabe izatea da.

• Isiluneak

• Abiadura eta erritmoa

• Bolumena, intentsitatea

• Tonua (bakoitzak berea duen arren, tonu altua pozarekin eta tonu baxua tristurarekin lotzen dira; egoera emozionalarekin lotua)

• Intonazioa, musika (testuari lotuagoa galderetan, harridura): hitz-katea -hitzak ez dira bakarka ahoskatzen, aurreko eta atzekoekin lotuta dago -atzoizantzen-; puntuazio zeinuak ez datoz beti bat isiluneekin; intonazioaren bidez adierazten dugu esaldia amaitu den ala ez; tonu aldaketa kohesio-modua da.

• Azentua (ez da gaztelanian bezain markatua, hitza ez da unitatea sintagma baizik eta testuinguruaren zein euskalkiaren arabera aldagarria)

• Ahoskera (palatalizazioak, hitz elkarketa -ezpada, ezta-, loturak hitzak janez, kontsonante bilkurak -etzara, etzetozela, emantzion, eluke-. EBAZ (Euskara Batuaren Ahoskera Zaindua), Euskaltzaindia, 1998

3.- Baliabide berbalak (hizkuntzan eta testugintzan):

• Inkoherentzia tematiko erlatiboa (gai batetik bestera joatea eta atzera itzultzea)

• Elipsia

• Lotura baliabide errepikatuak (“ta”, “ba”,”geo”)

• Esaldi amaitu gabeak

• Morfosintaxia  desorekatua: komunztadura askotan pentsamenduarekin egitea eta ez egitura sintaktikoarekin.

• Hitz eta molde errepikatuak (erredundantzia)

• Hiztegi soila hitza etengabe erabiltzea elementu ezberdinak izendatzeko (adibidez “esan” hitza idatzian aipatu, gaineratu, azpimarratu, gehitu, mahairatu)

• Hitz-makuluak (“ehh”)

• Onomatopeiak

• Hitz-ordena

• Ez da horren zuzena (idatziaren arau estandarraren aldean)

• Diskurtsoaren laguntza tresnak: ppt, ordenagailua, hormairudiak, marrazkiak, liburukiak...

Olatz Beobideren bideoa interesgarria dela uste dugu.