ناو : سەنتەری كوردستانناسی

كارو ئه‌ركه‌كانی:

( سەنتەری كوردستانناسی-عیزەدین مستەفا رەسوڵ  )، ناوی ئه‌و سه‌نته‌ره‌یه‌، كه‌ له ٢٠/٩/٢٠٢٠دامه‌زراوه‌ 

-كارو چالاكی ئەنجام دەدات لە بواری مێژوویی و كلتوری و ئەدەبی و كۆمەڵناسی و هونەری و رۆشنبیری گشتی و هەر بوارێك پەیوەندی بەو نەتەوانەوە هەبێت كە لە كوردستاندا ژیاون 

 -هه‌وڵی ئه‌رشیڤكردن و پاراستنی بەڵگەیی مێژوویی دەدات، كه‌ له‌ كوردستان و ده‌ره‌وه‌ی كوردستان به‌گشتی نووسراون، ئه‌و بەڵگانەش  هه‌م نامه‌ی كه‌سی له‌ خۆده‌گرن و هه‌م كتێب، ئه‌م سه‌نته‌ره‌ هه‌وڵده‌دات بۆ كۆكردنه‌وه‌و پاراستن و كار له‌سه‌ركردنیان له‌ رووی ئه‌كادیمییه‌وه‌. 

-كۆنفرانسی زانستی ساڵانە بۆ بوارەكانی كوردستانناسی ئەنجام دەدات .

:ئامانج

- چوارچێوه‌ی نووسین و لێكۆڵینه‌وه‌ (زمانی كوردی، مێژووی كورد، ئه‌ده‌بی كوردی، كه‌له‌پوری كوردی، ئه‌ده‌بی فۆلكلۆری، فه‌رهه‌نگسازی، جوگرافیای كورد، ده‌ستنووسی كوردی، ئه‌ده‌بی كۆنه‌كراوی فۆلكلۆری، ئاینەكانی كورد، مێژووی توركمان و نەتەوەكانی تر كە لە كوردستان دەژین ، به‌ها و بابه‌ته‌ كولتوورییه‌كان به‌گشتی...)

-هەڵسەنگاندن و ساغكردنه‌وه‌ و لێكوڵینەوە لەو توێژینەوەو كتێب و تێروانینانەی كەسانی بیانی لە بارەی كوردو كوردستانەوە خستویانەتە بەردەست 

- بۆ توێژینه‌وه‌ی كولتووری هانی نووسه‌ر و مامۆستایانی زانكۆ و خوێندكاران  ده‌دات .

- پێشنیاز و پڕۆژه‌ی جیاواز ‌و تایبه‌ت به‌ كوردستانناسی  له‌ ڕێی وتار و لێكۆڵینه‌وه‌كانی سەنتەرەوە، بۆ كار له‌سه‌ركردن، پێشكه‌ش به‌لایه‌نی په‌یوه‌ندار دەكات .

-سەرخستن و برەودان بە پێگەى كوردستان ناسی لە بوارى بەرهەمهێنانی لێکۆڵینەوەى زانستیدا لەسەر ئاستی ناوخۆ و نێودەوڵەتیی.

-پەرەپێدان و تیشك خستنەسەر لێکۆڵینەوەکان لە چوارچێوەى بابەتە هزریی و توێرییەکان.

-داهێنان لەو بوارانەى کە گرنگن و ڕۆڵی بنەڕەتیان هەیە.

-سەنتەری پرۆفیسۆر عیزەدین مستەفا رەسوڵ, بەو خزمەتەى کە بە زمانی کوردیی دەیکات دەبێتە نمونەیەکی دیار و بەرجەستە لە کۆمەڵگادا, هەر ئەم خزمەتەیش دەبێتە ناسنامەى ئەو.

-گرنگیدان بە چەمکی گوتارسازیی ( دیسکۆرس), بە جۆرێک ئەم چەمکە لەگەڵ خواستە -ڕۆشنبیریی و ئەکادیمیەکانی کۆمەڵگەدا یەکبگرێتەوە.

-پەرەپێدانی چالاکیی لە بواری توێژینەوەی هاوبەش لەگەڵ توێژەرانی نێودەوڵەتیی.

:هونەر و تەکتیکەکان

١. لێکنزیکردنەوەى ئەو بابەتانەى کە تێکچڕژاون و پەیوەندییەکى توندوتۆڵ و تەواوکاریانەیان هەیە.

٢.بەشداریکردن بە کەسانی شارەزا و هەڵکەوتە لە بوارى نووسینی توێژینەوەى زانستیدا.

٣.گرنگیدان بە خوێندنی دوای قۆناغی (دکتۆرا), ئەمەیش لە ڕاسیتیدا زیاتر خۆى لە بوارى توێژینەوەنووسیندا دەبینێتەوە.

٤.بەخشینی خەڵاتی ساڵآنەی عیزەدین مستەفا رەسوڵ لەسەر ئاستی ناوخۆیی و نێودەوڵەتیی بەو توێژەرانەى کە لە بوارى كوردستان ناسی کاردەکەن.

٥.کۆکردنەوەى داهاتی لێکۆلێنەوە, بە مەبەستی زیاتر چالاکردنی پرۆسەى توێژینەوەنووسین لە زانکۆ و دەرەوەى زانکۆ.

٦- کردنەوەی بەشی کوردستان ناسی لە قۆناغی ماستەردا بۆ خوێندکارانی ناوخۆ و نێونەتەوەی 

تەکنیک و هەنگاوەکان:

پەرەپێدان بە گۆڤارە زانستیەکان و سودوەرگرتن لە بەهرە و توانای نووسەران و توێژەران, هاوکات کردنەوەی گۆڤارێکی زانستی تایبەت بەو توێژینەوانەی کە دەچنە خانەی کوردستان ناسیەوە.

 ( لێکۆلێنەوە کوردییەکان) بۆ سەنتەرەکە, بە جۆرێک بابەتەکانی تەواو بابەتی زانستیی و سەردەمیانە بن.

ئه‌و كه‌ناڵانه‌ی كه‌ توێژینه‌وه‌كانی تێدا بڵاوده‌كرێنه‌وه‌:

- ماڵپه‌ڕی تایبه‌تی سه‌نته‌ر.

- چاپه‌مه‌نی و بڵاوكراوه‌كان .

جۆری بڵاوكراوه‌كان:

نووسین و وه‌رگێڕان له‌ باره‌ی هه‌موو بابه‌ته‌كانی پەیوەندیدار بە كوردو كوردستانەوە

:کردنەوەی سایتێکی تایبەت

ئامانج لەم هەوڵەیش بۆ زیاتر پیشاندان و نواندنی چالاکیەکانی سەنتەرەکەو دەوڵەمەندکردنی سەرچاوە ئەلیکترۆنیەکانە.

:پەرەپێدانی کتێبخانە

خزمەتکردنی ژینگەى کتێبخانە, ئامادەکردنی کتێب و سەرچاوەی بەپێزی بابەتی کوردیی بە ئامانجی سودلێوەرگرتنیان بۆ نووسینی توێژینەوە و کاری زانستیی.

بە سیستەمکردنی پرۆسەى داوەریی و هەڵسەنگاندنی توێژینەوە زانستییەکان:

پێویستە پرۆسەى هەڵسەنگاندن و داوەریکردنی توێژینەوە زانستیەکان بە ئینتەرنێت بکرێن, هاوکات تا ئەندازەى پێویست سود لە بەهرەى هەڵسەنگێنەرە ناوخۆیی و دەرەکیەکان بگیرێت.

:ئامادەکردنی ئەتڵەسەکان

ئامادەکردنی ئەتڵەسی پارێزگای سلێمانی و كەركوك (چەمچەماڵ), وەکو کەرەستەیەک بەکەڵک بۆ توێژینەوە لە ماوەیەکی درێژخایەندا بەتایبەت لە بوارەکانی ( ئەتڵەسی زمان, ناودارانی کورد, گروپە کۆمەڵاتیەکانی کۆمەڵگا, شوێنەواری مێژویی و فەرهەنگیی, شار و گوندەکان ).

:پەرەپێدان بە زەمینەی چالاکیی توێژینەوە

گرنگیدان بە بوارى توێژینەوە بە هەموو ڕەهەندەکانیەوە, بەجۆرێک ئەو بابەتانەى کە پێشکەشدەکرێن لە بەرنامەى کارى توێژینگەکە دەرنەچێت, وەکو بوارى ( هونەر و جوانیناسیی,شوێنەوارناسی، دێرینناسیی, ژنان, وەرگێران و ئەدەبیاتی منداڵان. بەراوردی ئەدەبی، زمان....هتد.)

:دروستکردنی بانکی زانیاریی کۆمەڵگەی کوردستانناسی

دروستکردنی داتابەیس, بە شێوەیەک  ڕووداوی مێژوویی و تایبەتمەندی زمان و کولتور و ..... لەخۆبگرێت. بێگومان ئەم کارە ڕیگا ئاسان دەکات کە بەئاسانی لەبارەى مێژوو و فەرهەنگی زارەکیەوە لێکۆڵینەوە بکرێت.

:ئەرشیفسازیی

-ئەرشفیکردنی کـتێب, گۆڤار, توێژینەوە, رۆژنامە هەروەها ئەو سەرچاوانەى کە پەیوەندییان بە کوردستانەوە هەیە, ئامانج لەم کارەیش دەرگاکردنەوەیە بەڕووی ئەو توێژانەى کە دەیانەوێت لەم بوارەدا کاربکەن.

-بەبەڵگەنامەکردنی ئەو چالاکی و کارانەى کە ئەنجامدراون لەبارەى کوردستاناسییەوە, ئەو چالاکیانەیش چ لە شێوەى توێژینەوە, کۆنفراس, ورکشۆپ, دانیشتنی گشیی و تایبەتیی.

- ئەرشیفكردنی  نامەی ئەكادیمی (ماستەر و دكتۆرا ) كە لەبارەی زمان و وێژەو مێژوو و جوگرافیاو كلتووری خەڵكی كوردستانەوە نووسراون.. 

:بڵاوکردنەوە و ڕەنگدانەوەی ئەنجامی لێکۆلێنەوەکان

-ئەنجام و دەستکەوتی توێژینەوەکان لە توێژینگەکە لە شێوەى سیمینار و کۆبوونەوەى  مانگانە بخرێنە بەر هەڵسەنگاندن و ڕەخنە و لێکۆڵینەوە.

- بەرهەمەکانی سەنتەرکە بناسرێن, دواتر بابەتی ڕەخنە و لێکۆڵینەوەیان لەسەر بنووسرێن.

:پەرەپێدانی پەیوەندییە گشتی و ڕاوێژکارییەکان

-پێشخستنی بەشی پەیوەندی گشتیی و سەنتەرەکە بەمەبەستی ناساندنی چالاکیەکانی سەنتەرەكە بە کۆمەڵگا.

-چالاکردنی بەشی ڕاوێژکاریی بەمەبەستی باشتر ئاڕاستەکردنی ئارەزوومەندانی بوارە جیاوازەکانی کوردستانناسی.

:گرنگیدان بە توانا و ژێرخانی سەنتەرەکە

سودوەرگرتن لە بینای سەنتەرەکە, نۆژەنکردنەوەى مۆزەخانەى  دێرینناسی و خەڵکناسییی, ئەو مۆزەخانانەی لە سنورەکەدا هەن، هاوکات گرنگیدان بە بەشی دەستنووس, پاشان دابینکردنی هۆڵی کۆنفراسی تایبەت, لەگەڵ دابینکردنی ئینتەرنێت و خێرا و چالاک.

:پێشبینیی دەستەی پسیۆڕیی و  لێژنە ڕاسپێردراوەکان

لیژنەى ئەپڵیشکەیشنی کوردیی, لیژنەى بیۆگرافی کتێب و سەرچاوە کوردییەکان, لیژنەى خەسارناسیی کوردیی, لیژنەى خەسارناسیی فێربوونی زمانی کوردیی, لیژنەى وەرگێران, لیژنەى وێژەی کوردیی, لیژنەى لێکۆڵینەوەکانی بوارى ژنان, لیژنەى ڕاگەیاندنی کوردیی، لێژنەی رێنووسی یەكگرتووی كوردی. 

:ئەو هەنگاوانەى کە پەیوەستە بە دەستەی پسپۆڕیی و کارى لیژنەکانەوە

١.دیاریکردنی چەمکە سەرەکییەکانی بەشەکە, پاشان ناساندنی بیردۆزەکان,  کتێب و توێژینەوە گرنگەکانی ئەم بەشە و دروستکردنی پەیوەندنیان لەگەڵ زەمینەی کوردستان.

٢.پێدانی پێشنیار و هەنگاونان بۆ ئەنجامدانی کۆنفراس, ورکشۆپ, سەمپۆنیزم, ڕەخنەی کتێب و  دیدار و گفتوگۆی زانستی.

٣.بەرنامەڕێژیی دانان و وەرگێڕانی کتێب و هاندبووک.

٤.هەوڵدان بۆ پێدانی پێشنیار بە سەنتەری کوردستانناسی و ئەو سەنتەرانەی کە هاوەشێوەن.

٥.هەوڵدان بۆ کۆکردنەوەى زانیاریی, لە چوارچێوەی فایلی دەنگیی, وێنە و ... دواتر پێشکەشکردنیان بۆ سەنتەری ناوبراو.

٦.ناساندنی سەرچاوەکان و کۆکردنەوە و پۆلێنکردنیانیان.

٧.ڕەخنە و لێکۆڵینەوە لەو بەرهەمانەى کە بڵاوبوونەوتەوە

د. سامان عیزەدین سەعدون     

بەرێوەبەری سەنتەری كوردستانناسی