23.09.16 - Waarom geïnterneerden gefrustreerd zijn

Waarom geïnterneerden gefrustreerd zijn

"Als neuropsychiater die deel uitmaakt van de Commissie ter bescherming van de Maatschappij weet ik hoe delicaat deze problematiek is. De oorzaak van het recalcitrant gedrag van de geïnterneerde patiënten laat zich raden: het gaat om uitzichtloosheid, gebrek aan perspectief, doelloosheid, vaak in combinatie met manipulatief gedrag kortom alle elementen om een degelijke frustratie uit te lokken zijn in de centra, hoe modern ze ook zijn, aanwezig. Daar komt nog een factor bij die nooit de pers haalt: het onprofessionele gedrag van hun raadslieden." Een bijdrage van dr. Annemie Uyttersprot.

Recent hebben verschillende patiënten én personeelsleden van het Forensisch Psychiatrisch Centrum Gent (FPC Gent) de pers gehaald met hun grieven. Geïnterneerden en zorgpersoneel klagen de slechte leef- en werkomstandigheden aan, luidt het. Een van de meest voorkomende klachten van de geïnterneerden is dat ze bij het minste conflict met de staf weken op hun kamer moeten blijven.

Het personeel op zijn beurt geeft aan dat de krappe bezetting voor ongelofelijk veel problemen zorgt en dat hierdoor geregeld de veiligheid in gedrang komt. In een reactie benadrukt FPC Gent dat het gaat om patiënten met een lang voortraject, hoog veiligheidsrisico en ernstige psychiatrische aandoeningen, waardoor het soms nodig is hen te 'stabiliseren'.

Ik ben eerlijk gezegd verbaasd. Ik was recent nog in het FPC in verband met een expertise en het verschil met de archaïsche instellingen die me bekend zijn, viel op. Het FPC is een modern gebouw, koel en zakelijk, en het onthaal was vriendelijk en er werd zelfs een verfrissing aangeboden, het personeel was sprak zijn tevredenheid uit over het werk en de omstandigheden waarin dit moet gebeuren.

De discrepantie tussen de uitspraken van de geïnterneerden en de communicatie met het personeel lijkt me wel heel groot. Het publiek waarmee gewerkt moet worden is uitermate moeilijk, niet altijd gemotiveerd en het is een feit dat op een zeer korte termijn zowat vele moeilijke en uitzichtloze gevallen naar het FPC gestuurd werden.

Als neuropsychiater die deel uitmaakt van de Commissie ter bescherming van de Maatschappij weet ik hoe delicaat deze problematiek is. De zorg voor de geïnterneerde patiënt werd jarenlang door het ministerie van Justitie verwaarloosd, om niet te zeggen genegeerd. Patiënten werden letterlijk weggestopt in antieke kolonies, achter slot en grendel, en kregen nauwelijks een minimum aan zorg laat staan een deugdelijke psychotherapie.

België wordt daarvoor sinds decennia op de vingers getikt. Maar dat was geen zorg voor de bevoegde ministers van Justitie. Ook de magistraten die deel uitmaken van de Commissie hebben verschillende keren aan de alarmbel getrokken. Tevergeefs. Bovendien heb ik meermalen mogen vaststellen hoe geëngageerd en creatief het personeel moet tewerk gaat.

De oorzaak van het recalcitrant gedrag van de geïnterneerde patiënten laat zich raden: het gaat om uitzichtloosheid, gebrek aan perspectief, doelloosheid, vaak in combinatie met manipulatief gedrag kortom alle elementen om een degelijke frustratie uit te lokken zijn in de centra, hoe modern ze ook zijn, aanwezig. Daar komt nog een factor bij die nooit de pers haalt: het onprofessionele gedrag van hun raadslieden.

Enkele dagen geleden heb ik het nog mogen meemaken. In het FPC werd op verzoek van een advocaat en in kortgeding een zitting belegd van de Commissie. Magistraten, griffier en ondergetekende gooiden hun agenda's om en begaven zich op een ochtend naar Gent. De geïnterneerde wou absoluut gehoord worden.

Na ruim een uur wachten werd duidelijk dat er die ochtend niets van zou komen. De advocaat die uiteindelijk via zijn mobieltje kon gevonden worden bevond ze zich aan de andere kant van het land en liet doodleuk weten dat als we hem konden verzekeren dat we nog een uur of twee zouden wachten, hij eventueel bereid zou zijn naar Gent te komen.

Ik moet u niet beschrijven hoe gefrustreerd de patiënt maar ook de leden van de Commissie waren. Dit is geen uitzondering. De vrijheid die sommige advocaten zich aanmeten is soms echt tergend. En dan dreigen met een gang naar het Hof van de Rechten van de Mens.

Met alle gevolgen en kosten van dien. Misschien dat de minister van Justitie en de stafhouders gaan nadenken over sancties en strafmaatregelen tegenover mensen die op zo'n schandalige manier het vertrouwen en de goede wil van derden beschamen. Want voor het geld moeten we het niet doen. Iedereen weet ondertussen hoe correct en hoe goed Justitie de dokters waar het een beroep op doet, betaalt.

Dr. Anne-Marie Uyttersprot

Bron: MediQuality