19.07.17 - Paradigmashift in de geneeskunde

Paradigmashift in de geneeskunde

"De tijd van de simpele diagnoses ligt achter de rug, alles zal ingewikkelder en complexer worden en teveel zijn voor één hokje", vertelt dr. A.M. Uyttersprot, neuropsychiater, in deze bijdrage.

Daar moest ik aan denken toen ik Tomas Sedlacet, een Tjechische filosoof-econoom las in een artikel in De Standaard van voorbije weekend waarin hij stelt dat hij nog altijd verbaasd is dat in de universiteit van vandaag, een uithangbord van kennis, nog steeds in aparte vakjes gedacht wordt.

Hoe elke expert in zijn hoekje blijft werken en hoe weinig alles met elkaar verbonden wordt. In zijn boek De economie van goed en kwaad uit 2009 bekijkt hij de economisch theorie niet louter vanuit mathematische modellen, hij betrekt ook filosofie, film, internationale politiek en zelf mythologie in zijn betoog. De wereld op dit moment maakt een ware paradigma-shift door waarbij alles aan het schuiven is: van brexit tot Trump, van America First en het opkomende populisme tot Poetin, van klimaatsverandering tot de volgende financiële crisis, alles is met elkaar verbonden.

Geloof is volgens hem essentieel. Geld op financiële markten werkt alleen op vertrouwen. Een marktcrash komt er als het geloof weg is. Uit de theoretische fysica haalt hij dat beschavingen gerangschikt worden op hun energiegebruik: een type 1 beschaving haalt zijn energie uit de hele planeet, een type 2 beschaving haalt zijn energie uit de ‘zon', een type 3 beschaving haalt zijn energie uit het volledig universum.

Op dit moment zitten we nog in type 0. Om precies te zijn op 0.7631. In de loop van deze eeuw maken we de overgang naar een type 1 beschaving : van een lokale wereld naar een globale wereld. Samen met de andere trend: de digitalisering en abstrahering zal dat de komende eeuw grote schokgolven veroorzaken.

De nationale staat zal steeds meer uitgehold worden. Eigenlijk zie je vandaag twee bewegingen. Enerzijds een sterke verschuiving naar meer lokale producten en identiteit, anderzijds verdwijnt er steeds meer macht naar internationale beslissingsniveaus waar knopen worden doorgehakt over immigratie, klimaat terrorisme. Zo ontstaan soms ongezien allianties.

Op dit moment heerst er vooral veel onzekerheid en kan het nog elke kant uit. Om te eindigen stelt hij voor dat ieder zich gedraagt als een gentleman en de deur voor de ander openhoudt, zo kunnen er veel conflicten opgelost worden.

Waarom ik hierover schrijf, is dat dit paradigma ook van toepassing is op de geneeskunde en zijn faculteiten, waar de meeste experten alleen expert zijn in een bepaald gebied en voorbij gaan aan het feit dat de meeste ziekten de globaliteit van het lichaam beslaan.

De geneeskundehoofden aan de universiteit zouden zich daar bewust van moeten worden waardoor er meer intercollegiaal gewerkt kan worden. Ook het systeem moet veranderen waarbij er moet afgestapt worden van de hokjesmentaliteit: ‘één ziekte één diagnose' en men meer moet gaan systeemdenken.

Dan pas zal men echte vooruitgang kunnen boeken, nu krijgt men door de overspecialisatie alleen meer hokjes en ziet men uiteindelijk het hele gebouw niet meer waardoor er een steeds kleiner wordend percentage van patiënten een aangepaste en adequate behandeling krijgen.

Ik zie toevallig op televisie in Diagnose Gezocht het verhaal van Janneke, een 18-jarig meisje, dat steeds meer last heeft van veralgemeende schokken en trillen over het lichaam en toenemende onzekerheid bij het lopen.

Het continu trillen geeft spanningen en pijn in de spieren en put haar uit. Ze is totaal afhankelijk van haar ouders. Intussen hebben ze in de loop van de jaren 18 specialisten in 14 ziekenhuizen geraadpleegd, veel onderzoekingen ondergaan, vaak gehoord dat het tussen de oren zat, tot het team van Diagnose Gezocht zich over het probleem ging buigen waarbij vijf specialisten hun kennis te samen brachten.

Na een jaar kreeg ze de uitslag Progressieve Myoclonische Ataxie. Ook al is de toekomst niet zo rooskleurig voor haar, ze voelde zich toch erg opgelucht nu ze eindelijk een diagnose had en de buitenwereld kon zeggen wat ze nu eigenlijk had. Ook voor de ouders waren de onzekerheid en machteloosheid in dit hele proces het zwaarst te dragen.

Dit verhaal ter ondersteuning van de stelling hoe belangrijk is om samen te werken. De tijd van de simpele diagnoses ligt achter de rug, alles zal ingewikkelder en complexer worden en teveel zijn voor één hokje.

19 juli 2017

Bron: MediQuality