Niel-bij-As

ALGEMEEN:

Straat : Schansbroekstraat

Oppervlakte:

Waterbevoorrading: Bosbeek

Oudste vermelding: - Oprichtingsjaar: 1636-8 (IBE)

Terreinkenmerken: Het perceel is in gebruik als paardenweide. Aan de zuidzijde bevindt zich nog een restant van de schansgracht. Aan de oostzijde vertoont het perceel een verlaging ter plaatse van de vroegere schansgracht.

HISTORISCH:

De schans van Niel-bij-As ligt in de Bosbeekvallei werd aangelegd in 1638.

Volgens Wassink & Nouwen is bekend dat diende betaald te worden voor vee dat op de schans werd binnen gebracht: één koe koste 3 gulden en 15 stuivers.

Er was in Niel ook een schutterij die iets ouder is dan de schans: de schutterij Sint Martinus. Allicht heeft de schutterij mee geholpen met de verdediging ervan.

De schans wordt beschermd (HBVL 16.03.18)

TOPONYMIE: Schansbroekstraat, Schansbroek (kadaster)

KARTOGRAFISCH: (Google+)

  • Uittreksel uit de Atlas van Ferraris (1777) met weergave van de schans ten noorden van het centrum.
  • Vergelijkbare situering in de Atlas der Buurtwegen (1842-1846).
  • Detail van de schansvoorstelling in de Atlas der Buurtwegen (1842-1846).
  • Militaire kaart Vandermaelen (1851) met duidelijke weergave van de schans.
  • Satellietbeeld: situering van de schans in de huidige toestand. De aangrenzende straat heet nog steeds: 'Schansbroek'.
  • Overname kadasterplan 2001
  • Luchtfoto + topografische kaart met waterlopen (via Marijke Wouters, Ruimte en Erfgoed, Limburg)
  • Uittreksel uit het digitaal kadasterplan (2012). De schans betreft de perceelsnummers 156d en 157c. De straatnaam Schansbroek is vermeld, maar de verwijzing 'Schansbroek' uit vroegere plannen is verdwenen.
  • Kaart met visualisering van niveaus.
  • Snede 1: sectie door de Z-W gracht
  • Snede 2: sectie doorheen de N-O gracht
  • Snede 3: latere toegangsdijk in de Zuid-westgracht
  • Snede 4: sectie doorheen de N-W gracht
Digitaal kadasderplan
Vandermaelen, militaire kaart uit 1851.

In 2009 werden 7 schansen onderzocht door het Archeologisch Adviesburo RAAP in opdracht van het agentschap R.O. Vlaanderen. De grafische resultaten van de meetgegevens zijn navolgend weergegeven.

BIBLIOGRAFIE & INFO:

  • Algemene gegevens en plannen in samenwerking met M.Wouters, Ruimte & Erfgoed, afd. Limburg.
  • Rapport van het Archeologisch Adviesburo RAAP in opdracht van het agentschap R.O. Vlaanderen, 2009.
  • Niel-bij-As: IBE-20878 .